Zikimbie tamaa za ujanani

2Timotheo 2:20-22 “Basi katika nyumba kubwa havimo vyombo vya dhahabu na fedha tu, bali na vya mti, na vya udongo; vingine vina heshima, vingine havina. Basi ikiwa mtu amejitakasa kwa kujitenga na hao, atakuwa chombo cha kupata heshima, kilichosafishwa, kimfaacho Bwana, kimetengenezwa kwa kila kazi iliyo njema. Lakini zikimbie tamaa za ujanani; ukafuate haki, na imani, na upendo, na amani, pamoja na wale wamwitao Bwana kwa moyo safi.”

Utangulizi:

Ni muhimu kufahamu kuwa asilimia 25 ya wanadamu waishio Duniani ni vijana, Idadi ya vijana duniani kwa sasa ni Bilioni 1.7, na asilimia 86 ya vijana hao wanaishi katika inchi zinazoendelea, Wastani wa umri wa vijana wanaoongezeka ni kati ya miaka 15-24 na wengi wao wako Afrika, Asia na Amerika ya kusini, kwa hiyo utaweza kuona kundi hili linakuwa na kuongezeka kwa kasi, aidha kundi la vijana ndio nguvu kazi kubwa ya jamii na kanisa kwa ujumla, Vijana ni kundi muhimu sana kwaajili ya jamii na kanisa la sasa na baadaye, Mungu amekuwa akiwahitaji vijana na amekuwa akiwatumia sana katika kazi yake kama inavyoonekana katika maandiko, ni ukweli uliowazi kibiblia kuwa wakati wa ujana ndio wakati muhimu sana wa kumcha Mungu na kumtumikia kuliko wakati mwingine wowote,

Muhubiri 12:1-7 “Mkumbuke Muumba wako siku za ujana wako, Kabla hazijaja siku zilizo mbaya, Wala haijakaribia miaka utakaposema, Mimi sina furaha katika hiyo. Kabla jua, na nuru, na mwezi, Na nyota, havijatiwa giza; Kabla ya kurudi mawingu baada ya mvua;Siku ile walinzi wa nyumba watakapotetema; Hapo wenye nguvu watakapojiinamisha; Na wasagao kukoma kwa kuwa ni haba; Na hao wachunguliao madirishani kutiwa giza; Na milango kufungwa katika njia kuu; Sauti ya kinu itakapokuwa ni ndogo; Na mtu kusituka kwa sauti ya ndege; Nao binti za kuimba watapunguzwa; Naam, wataogopa kilichoinuka Na vitisho vitakuwapo njiani; Na mlozi utachanua maua; Na panzi atakuwa ni mzigo mzito; Na pilipili hoho itapasuka; Maana mtu aiendea nyumba yake ya milele, Nao waombolezao wazunguka njiani. Kabla haijakatika kamba ya fedha; Au kuvunjwa bakuli la dhahabu; Au mtungi kuvunjika kisimani; Au gurudumu kuvunjika birikani; Nayo mavumbi kuirudia nchi kama yalivyokuwa, Nayo roho kumrudia Mungu aliyeitoa.”         

Pamoja na ushauri mzuri wa kimaandiko kwa vijana kutoa muda wao wa ujana katika kumtumikia Mungu, kundi hili linamashambulizi makali sana kutoka kwa Shetani, Dunia na miili yao, kimsingi ni kundi ambalo linashambuliwa kwa kiwango kikubwa kupitia tamaa, kwa hiyo hata wanapojitoa katika kumtumikia Mungu bado watazingwa na tamaa za ujanani ambazo Paulo mtume anamsihi Timotheo kuhakikisha kuwa anazikimbia tamaa hizo, Kwa msingi huo leo tutachukua Muda wa kutosha kujifunza jinsi ya kukabiliana na changamoto hizo za ujanani kwa kuzingatia vipengele vitatu vifuatavyo:-

·         Maana ya tamaa za ujanani.

·         Athari  ya tamaa za ujanani.

·         Jinsi ya kukimbia tamaa za ujanani

Maana ya tamaa za ujanani:

2Timotheo 2:22 “Lakini zikimbie tamaa za ujanani; ukafuate haki, na imani, na upendo, na amani, pamoja na wale wamwitao Bwana kwa moyo safi.”

Neno tamaa za ujanani katika Biblia ya kiingereza linasomeka Youthful lusts au evil desires of Youth yaani tamaa za ujanani au tamaa mbaya za ujanani katika Biblia ya kiyunani neno tamaa linalotumika hapo ni Epithumia ambalo kwa kiingereza tafasiri yake ni Longing for what is forbidden au concupiscence ambalo tafasiri yake strong sexual desire, nymphomania, abnormally intense sexual desire, the tendence of human to sin, tamaa ya kutenda dhambi.

Wakolosai 3:5-6 “Basi, vifisheni viungo vyenu vilivyo katika nchi, uasherati, uchafu, tamaa mbaya, mawazo mabaya, na kutamani, ndiyo ibada ya sanamu; kwa ajili ya mambo hayo huja ghadhabu ya Mungu.”

kwa hiyo tafasiri yake ni tamaa ya kutaka kufanya kitu kilichokatazwa na Mungu, au tamaa kali ya ngono, au tamaa isiyokuwa ya kawaida inayotaka utamani ngono, kiufupi ni tamaa kali na inaweza kuwa ya ngono au ya mambo mengine ambayo huwasonga zaidi vijana, tamaa hizi za ujanani zinaweza kuchukua umri kati ya miaka 15-70 hivi kwa wanawake na 15-80 hivi kwa wanaume. Kwa msingi huo utaweza kuona ni katika umri ule ule Muhimu ambao Mungu anataka kumtumia mtu, kwa hiyo ili zisiingiliane na mapenzi ya Mungu, au kuharibu mwenendo wa mtu wa Mungu, Paulo anamuasa Timotheo kujihami nazo tamaa hizo tunaweza kuzianisha kama ifuatavyo:-

1.       Tamaa ya mwili – Wakati wa ujana, kipindi ambacho mwili wa kijana unajijenga na kuzalisha vichocheo vingi sana, mahitaji ya kingono pamoja na mihemko mingine kwa vijana huwa yanawaka kwa kiwango kikubwa sana na hayatajali kuwa umeokoa, unafunga sana na kuomba sana na kuhudhuria sana ibada wakati wote unaweza kujikuta unamtumikia Mungu lakini nguvu ya mwili, kuhitaji na kutamani ngono inakuwa iko pale pale, mihemko na kushindwa kujitawala kihisia kunakuwepo vilevile, jambo hili limesumbua sana vijana wengi mpaka wanachanganyikiwa, vijana wengi wanajichua, na wengi wanaangalia picha za ngono, wakitafuta kwa kila namna kutimiza kiu yao ya kingono ambayo inaonekana kama haina kitoshelezo taabu hii wanayoipitia vijana ni kama watumishi wengi wa Mungu hawaijui au hawaijali, na wanachojua wao ni kusubiri wasikie wamefanya uasherati na kuwatenga na kuwaharibu zaidi, na wala kwa kufanya hivyo hawawezi kujiondoa katika kifungo hicho cha tamaa, kuwaka kwa hasira, wivu, husuda, ulafi, uvivu na kadhalika kunawapelekesha sana kundi hilo, kwa sababu vichocheo katika miili yao vinakuwa bado havijapata utengemavu wa utulivu, kwa hiyo kundi hili linateseka sana bila kupata njia ya kujiokoa katika hilo

 

1Petro 2:9-11 “Bali ninyi ni mzao mteule, ukuhani wa kifalme, taifa takatifu, watu wa milki ya Mungu, mpate kuzitangaza fadhili zake yeye aliyewaita mtoke gizani mkaingie katika nuru yake ya ajabu; ninyi mliokuwa kwanza si taifa, bali sasa ni taifa la Mungu; mliokuwa hamkupata rehema, bali sasa mmepata rehema.Wapenzi, nawasihi kama wapitaji na wasafiri, ziepukeni tamaa za mwili zipiganazo na roho.”

 

Wagalatia 5:16-21 “Basi nasema, Enendeni kwa Roho, wala hamtazitimiza kamwe tamaa za mwili. Kwa sababu mwili hutamani ukishindana na Roho, na Roho kushindana na mwili; kwa maana hizi zimepingana, hata hamwezi kufanya mnayotaka. Lakini mkiongozwa na Roho, hampo chini ya sheria. Basi matendo ya mwili ni dhahiri, ndiyo haya, uasherati, uchafu, ufisadi, ibada ya sanamu, uchawi, uadui, ugomvi, wivu, hasira, fitina, faraka, uzushi, husuda, ulevi, ulafi, na mambo yanayofanana na hayo, katika hayo nawaambia mapema, kama nilivyokwisha kuwaambia, ya kwamba watu watendao mambo ya jinsi hiyo hawataurithi ufalme wa Mungu.”              

 

1Wathesalonike 4:3-4 “Maana haya ndiyo mapenzi ya Mungu, kutakaswa kwenu, mwepukane na uasherati; kila mmoja wenu ajue kuuweza mwili wake katika utakatifu na heshima;”

 

Vijana wanateseka katika eneo hili, Watumishi wa Mungu wanapokwena katika vyuo vya Biblia huwa tunawafundisha somo la kufanya UTAFITI, Research, Somo hili linaelekeza kuwa kazi ya Mchungaji sio kuchunga na kuhubiri tu, lakini lazima ufanye utafiti, na pia tunawafundisha  somo la Saikolojia (Pyschology) ili kwa pamoja wafanye utafiti wa kisayansi kuhusu tabia, jamani si tunashughulika na tabia za watu, wakati mwingine tufanye utafiti kwanini kundi hili la watu au kabila hii, au wanaume au wanawake au watoto wana tabia ya ina Fulani ili tujue namna ya kuwasaidia kila mmoja sawa na uhitaji wake na kwa njia za kiroho tutaweza kuwasaidia na kutatua changamoto zao na nyingine zinachukua muda mrefu, usiwe kama mjinga kila kitu unakimbilia kukitangaza na kutenga tu, Fahamu Paulo alijua kuwa ziko tamaa za ujanani, na alikuwa akimuonya Timotheo azikimbie kwa hiyo tabia hizo ni za kimaumbile na kuwa rohoni haimaanishi uko nje ya.

 

2.       Tamaa ya mali na vitu – Changamoto nyingine ya tamaa ya vijana ni mafanikio ya haraka haraka, jambo ambalo linawaletea Matamanio ya kuwa na vitu vya anasa, utajiri wa haraka na mali za dunia, jambo hili limesababisha mtego mkubwa kwa vijana na maumivu katika mioyo yao na kukata tamaa au kutoka nje ya neema ya Mungu pale wanapokosa, kuwa na mali na utajiri  na Fedha sio dhambi kama utapata katika njia halali, lakini wakati wa ujana spidi ya uhitaji wa mafanikio ya haraka hara huwa kubwa kiasi ambacho unaweza kuingia mtegoni hilo ndilo ambalo maandiko yanaonya.

 

1Timotheo 6:9-10 “Lakini hao watakao kuwa na mali huanguka katika majaribu na tanzi, na tamaa nyingi zisizo na maana, zenye kudhuru, ziwatosazo wanadamu katika upotevu na uharibifu.Maana shina moja la mabaya ya kila namna ni kupenda fedha; ambayo wengine hali wakiitamani hiyo wamefarakana na Imani, na kujichoma kwa maumivu mengi.”

 

3.       Tamaa ya mashindano – Changamoto nyingine katika tamaa za ujana ni kutaka kujulikana ni tamaa ya kujifurahisha, ni tamaa ya ubinafsi, na kutaka kushindana na wengine na kuwashinda ikiwezekana kwa njia yoyote, kugombea ukubwa, kugombea nafasi, kuoneana wivu, kuwa na uadui, uchonganishi, kutafuta cheo, kumchukia mtu mwenye kila kitu, na kadhalika.

 

Wafilipi 2:3-4 “Msitende neno lo lote kwa kushindana wala kwa majivuno; bali kwa unyenyekevu, kila mtu na amhesabu mwenziwe kuwa bora kuliko nafsi yake. Kila mtu asiangalie mambo yake mwenyewe, bali kila mtu aangalie mambo ya wengine.”

 

4.       Tamaa za Dunia – Ni changamoto ya kutaka kujihusisha na dunia na anasa zake, katika njia ambayo taratibu inaweza kumuondoa mtu katika kumcha Mungu, tunataka kujihusisha na burudani zisizo za kiroho, vyama visivyo vya kiroho, kusheherekea vitu kupita kiasi, tamaa ya kunywa pombe, kudhamiria kuchukia watu, ushirikina, mawasiliano na pepo, kujiunga na vyama vya kishetani, uangaliaji wa picha za ngono, kujifurahisha kwa sinema za ngono, majarida ya ngono, picha za maumbile yenye kuvutia, na anasa nyinginezo

 

1Yohana 2:15-17 “Msiipende dunia, wala mambo yaliyomo katika dunia. Mtu akiipenda dunia, kumpenda Baba hakumo ndani yake. Maana kila kilichomo duniani, yaani, tamaa ya mwili, na tamaa ya macho, na kiburi cha uzima, havitokani na Baba, bali vyatokana na dunia. Na dunia inapita, pamoja na tamaa zake, bali yeye afanyaye mapenzi ya Mungu adumu hata milele.”                                             

Kwa hiyo vijana wawapo duniani, wawapo ulimwenguni, au tuwapo duniani, au tuwapo ulimwenguni, pamoja na ufahamu mzuri, na kuelimishwa vema njia ya Bwana, na pamoja na wokovu, na kumpenda Mungu, na kumshinda shetani adui mmojawapo mkubwa tunayekabiliana naye ni mambo ya mwili na tamaa za ujanani, hizi ni muhimu vijana wakajua namna wanavyoweza kutiisha miili yao na kujinasua kutoka katika mtego huu mkubwa kwani tamaa hizi zina athari zake.

Athari ya tamaa za ujanani

Tamaa za ujanani zinaathari kubwa sana kiroho, zinaunda tabia na mfumo ambao unaanza kumuweka mtu mbali na Mungu taratibu bila kuelewa na hatimaye mwisho kumnyima mtu huyo nafasi ya uzima wa milele ambao Mungu ameukusudia, kimsingi Mungu anapokuokoa hakusudii hata kidogo kwamba uukose uzima wa milele, lakini kupitia tamaa za ujanani, dunia na shetani taratibu tamaa hizi zinafanya kazi ya wewe mwenyewe kujiondoa katika mpango huo wa Mungu, kwa kudumaa kiroho, kwa kupoteza uadilifu, kwa kukukosesha Amani, kwa kuharibu uhusiano wako na Mungu na hatimaye kukuharibia mpango wa Mungu wa umilele

1.       Kutengana na Mungu – tamaa za ujanani zikitimizwa mara moja ainaanza kuharibu ukaribu wetu na Mungu, zinavunja uhusiano wetu na Mungu, kwa hiyo hata kama wanadamu hawatuoni lakini sisi wenyewe tunapoteza urafiki na uhusiano wa karibu na Mungu na kuwa adui wa Mungu, jambo ambalo litapunguza au kuondoa kabisa neema za Mungu katika maisha yetu na mwili unapata nguvu ya kututawala

 

Yakobo 4:4-6 “Enyi wazinzi, hamjui ya kwamba kuwa rafiki wa dunia ni kuwa adui wa Mungu? Basi kila atakaye kuwa rafiki wa dunia hujifanya kuwa adui wa Mungu. Au mwadhani ya kwamba maandiko yasema bure? Huyo Roho akaaye ndani yetu hututamani kiasi cha kuona wivu? Lakini hutujalia sisi neema iliyozidi; kwa hiyo husema, Mungu huwapinga wajikuzao, bali huwapa neema wanyenyekevu.”

 

Mwanzo 39:7-9 “Ikawa baada ya mambo hayo, mke wa bwana wake akamtamani Yusufu, akamwambia, Lala nami. Lakini akakataa, akamwambia mke wa bwana wake, Tazama, bwana wangu hajui kitu kilichowekwa kwangu nyumbani, na vyote alivyo navyo amevitia mkononi mwangu.Hakuna mkuu katika nyumba hii kuliko mimi, wala hakunizuilia kitu cho chote ila wewe, kwa kuwa wewe u mkewe. Nifanyeje ubaya huu mkubwa nikamkose Mungu? ”

               

2.       Kudumaa kiroho – Tamaa za ujanani huchukua muda mrefu sana kupambana na uwezo wa kijana kukua kiroho na kumfuata Yesu kwa ukamilifu, na matokeo yake inasababisha udumavu wa Kiroho, na badala ya kukua kiroho Mwili (Sarx) yaani ile asili ya mwanadamu na tamaa mbaya inakuwa na nguvu kuliko utawala wa kiroho na hivyo kuathiri tabia na mwenendo wa Mkristo, anakuwa wa mwilini na anakosa makuzi ya kiroho. Mtu wa mwilini anashindana na mtu wa rohoni na kusababisha udumavu wa kiroho.

 

1Wakorintho 3:1-3 “Lakini, ndugu zangu, mimi sikuweza kusema nanyi kama na watu wenye tabia ya rohoni, bali kama na watu wenye tabia ya mwilini, kama na watoto wachanga katika Kristo. Naliwanywesha maziwa sikuwalisha chakula; kwa kuwa mlikuwa hamjakiweza. Naam, hata sasa hamkiwezi, kwa maana hata sasa ninyi ni watu wa tabia ya mwilini. Maana, ikiwa kwenu kuna husuda na fitina, je! Si watu wa tabia ya mwilini ninyi; tena mnaenenda kwa jinsi ya kibinadamu?”

 

Waebrania 5:11-14 “Ambaye tuna maneno mengi ya kunena katika habari zake; na ni shida kuyaeleza kwa kuwa mmekuwa wavivu wa kusikia. Kwa maana, iwapasapo kuwa waalimu, (maana wakati mwingi umepita), mnahitaji kufundishwa na mtu mafundisho ya kwanza ya maneno ya Mungu; nanyi mmekuwa mnahitaji maziwa wala si chakula kigumu. Kwa maana kila mtu atumiaye maziwa hajui sana neno la haki, kwa kuwa ni mtoto mchanga.Lakini chakula kigumu ni cha watu wazima, ambao akili zao, kwa kutumiwa, zimezoezwa kupambanua mema na mabaya.”

 

Luka 8:14 “Na zilizoanguka penye miiba ni wale waliosikia, na katika kuenenda kwao husongwa na shughuli na mali, na anasa za maisha haya, wasiivishe lo lote.”

 

3.       Kukosa Amani – Tamaa za ujanani zinapoyatawala maisha yetu hutujengea mashaka, wasiwasi na woga na wakati mwingine kupoteza Amani,  na kusinyaa kwa Imani yetu katika wokovu na Mungu,  Japo Mungu ni mkuu  na anatujua umbo letu. Lakini tunaweza kuwa na watu ambao wanaonekana kuwa wako vizuri, katika idara zote, wako mstari wa mbele na wanaimba na kuabudisha vizuri lakini kwenye mioyo yao hawana Amani, nimefanya kazi na vijana kwa muda mrefu na mara nyingi nilijiwa na vijana ambao walikuwa na dhambi za siri, wamezidiwa na tamaa, na wanapiga punyeto zinawakosesha Amani, Amani hii ni tofauti na ile wanayoitafuta katika zile tamaa, Amani hii wanakuhumiwa na dhamiri au Roho wa Mungu kuwaonya kuwa wanapoteza Amani na Mungu, kwa hiyo kumbe wakati mwingine uhusiano wetu na Mungu unapokuwa umeingiliwa na kitu cha tofauti mwanadamu anapoteza amani na Mungu wake, furaha ya Roho Mtakatifu inatoweka, furaha ya wokovu inatoweka, unajihukumu na kujiona mwenye hatia na unakuwa na uzito wa Moyo.

 

Zaburi 51:1-12 “Ee Mungu, unirehemu, Sawasawa na fadhili zako. Kiasi cha wingi wa rehema zako, Uyafute makosa yangu. Unioshe kabisa na uovu wangu, Unitakase dhambi zangu. Maana nimejua mimi makosa yangu Na dhambi yangu i mbele yangu daima. Nimekutenda dhambi Wewe peke yako, Na kufanya maovu mbele za macho yako. Wewe ujulikane kuwa una haki unenapo, Na kuwa safi utoapo hukumu.Tazama, mimi naliumbwa katika hali ya uovu; Mama yangu alinichukua mimba hatiani. Tazama, wapendezwa na kweli iliyo moyoni; Nawe utanijulisha hekima kwa siri, Unisafishe kwa hisopo nami nitakuwa safi, Unioshe, nami nitakuwa mweupe kuliko theluji, Unifanye kusikia furaha na shangwe, Mifupa uliyoiponda ifurahi. Usitiri uso wako usitazame dhambi zangu; Uzifute hatia zangu zote. Ee Mungu, uniumbie moyo safi, Uifanye upya roho iliyotulia ndani yangu Usinitenge na uso wako, Wala roho yako mtakatifu usiniondolee. Unirudishie furaha ya wokovu wako; Unitegemeze kwa roho ya wepesi”

 

4.       Mtego wa uadilifu – Kila mtu duniania anavutiwa na watu waadilifu, na kila mwanadamu anapenda kuwa na sifa ya uadilifu, hata hivyo kupitia tamaa za ujanani shetani amewaharibiwa watu wengi sana sifa ya uadilifu kwa kutumia tamaa yao na kuwaingiza katika mtego huo, Daudi alikuwa ni mtu aliyependwa na Mungu, na alimpenda Mungu upeo, Lakini aliwahi kuingia katika mtego wa uadilifu bila shaka wakati wa ujana wake, kijana anapokosa uadilifu katika Israel alihesabika kama mojawapo ya watu wapumbavu

 

2Samuel 13:10-14 “Amnoni akamwambia Tamari, Kilete chakula chumbani, nipate kula mkononi mwako. Basi Tamari akaitwaa mikate aliyoifanyiza, akamletea Amnoni nduguye mle chumbani. Naye alipokwisha kuileta karibu naye, ili ale, Amnoni akamkamata, akamwambia, Njoo ulale nami, ndugu yangu. Naye akamjibu, La, sivyo, ndugu yangu, usinitenze nguvu; kwani haifai kutendeka hivi katika Israeli; usitende upumbavu huu. Nami nichukue wapi aibu yangu? Wewe nawe utakuwa kama mmoja wa wapumbavu wa Israeli. Basi, sasa, nakusihi, useme na mfalme; kwa maana hatakukataza kunioa. Walakini yeye hakukubali kusikiliza sauti yake; naye akiwa na nguvu kuliko yeye, akamtenza nguvu, akalala naye.”

 

Tamaa za ujana zinaposhindikana kudhidhibiti maana yake tunaweza kufanya mambo ya kipumbavu na yakaleta aibu katika maisha yetu Bwana atupe neema ya kuwa mbali na upumbavu katika jina la Yesu Kristo wa Nazareth aliye hai, Ni muhimu kumuomba Mungu atusaidie na kuihuisha miili yetu tupate kuwa safi.

Jinsi ya kukimbia tamaa za ujanani

Ni muhimu kufahamu kuwa maandiko hayataadharishi tu kuzikimbia tamaa za ujanani, lakini vile vie yanatupa na njia za namna ya kutoka, na njia hizo ni muhimu sana kwa kila mtu kuzizingatia ili tuweze kuishi maisha ya ushindi.

 2Timotheo 2:22 “Lakini zikimbie tamaa za ujanani; ukafuate haki, na imani, na upendo, na amani, pamoja na wale wamwitao Bwana kwa moyo safi.”

Ziko mbinu kadhaa ambazo maandikio yanatoa lakini leo nitazungumzia sana moja ya muhimu sana na kuichambua kwa undani sana na yenyewe ina maswala kadhaa ya kufanya

Kuenenda kwa Roho.

Wagalatia 5:16-18 “Basi nasema, Enendeni kwa Roho, wala hamtazitimiza kamwe tamaa za mwili. Kwa sababu mwili hutamani ukishindana na Roho, na Roho kushindana na mwili; kwa maana hizi zimepingana, hata hamwezi kufanya mnayotaka.Lakini mkiongozwa na Roho, hampo chini ya sheria.”

Ni Muhimu kufahamu kuwa tamaa za ujanani hazina tofauti na tamaa za mwili, na iko namna ambayo watu wa Mungu tunapaswa kuifahamu ili tuweze kupata ushindi katika maisha ya kiroho na ili tuweze kuwa na ufahamu katika jambo ninalotaka kulisema na kulifundisha hapa ni muhimu kufahamu kuwa mwanadamu ana sehemu kuu tatu katika asili ya uumbwaji wake kuna utatu katika uumbwaji wa mwanadamu na nataka kufafanua kama ifuatavyo:-

a.       Soma – Neno la kiyunani kwa kiingereza The body, the living body, the wholeness of human being, It’s a biological body Mwili wa kibailojia, mwili unaotokana na baba na mama

 

b.      Sarx – Neno la kiyunani kwa kiingereza Flesh, human body, earthly body, sinful human nature, Sarks refers to the human way of interacting with and responding to the world. Hii ndio inatafasiriwa kama mwili katika Kiswahili, mwili wa kibinadamu, mwili wa duniani, mwanadamu wa asili mwenye dhambi, mwili huu ndio unaotusaidia kuelewa mambo na kuyatambua mambo na kuitikia mambo tukiwa hapa duniani. Maandiko yanaposema enendeni kwa roho wala hamtayatimiza kamwe mambo ya mwili inamaanisha Sarx. Kwa kiibrania (Nephesh) kwa Kiswahili Nafsi. Sarx inatawaliwa na ufahamu Nafsi, kwa uwezo wa kuona, kusikia, kunusa, kuonja, na kuhisi kwa kutumia ngozi, Mtu anapofanya dhambi kama ya zinaa anafanya juu ya mwili wake wote ni huu ndio unaozungumzwa kwamba ukifanya zinaa inakamata nafsi, inaunganisha nafsi

 

1Wakorintho 6:18 “Ikimbieni zinaa. Kila dhambi aitendayo mwanadamu ni nje ya mwili wake; ila yeye afanyaye zinaa hutenda dhambi juu ya mwili wake mwenyewe.”

 

c.       Pneumatikos – Neno la kiyunani kuhusu roho ya mwanadamu, kwa kiingereza Soul a part of human that is relating to human spirit, a part of man which is akin to God, the part of human being that belongs to the Divine, it is Higher than man but inferior to God, inaitwa, roho, ni sehemu ya mwanadamu inayohusiana na roho ya mwanadamu, ni sehemu ya mwanadamu au mtu ambayo ni ya thamani au ni ya juu zaidi kuliko mwili, na iko chini ya Mungu mahusiano yote na ulimwengu war oho hufanyikia kwenya nafsi na kuamua roho iwe upande gani wa Mungu au shetani.

 

1Wakorintho 2:14-15 “Basi mwanadamu wa tabia ya asili hayapokei mambo ya Roho wa Mungu; maana kwake huyo ni upuzi, wala hawezi kuyafahamu, kwa kuwa yatambulikana kwa jinsi ya rohoni.Lakini mtu wa rohoni huyatambua yote, wala yeye hatambuliwi na mtu”.

 

Kwa hiyo Soma – ni mwili, Sarx ni Nafsi na Pneumatikos ni roho, Soma kukua kwake na kuishi kwake kunategemea chakula, wanga, protins, mafuta, vitamin, kupumzisha mwili, kunywa maji ya kutosha, kuchukua mazoezi na kuzingatia kanuni za kiafya na kadhalika, Nafsi kulishwa kwake kunategemeana na maarifa, kusikia, kuona na yote unayoyaingiza kupitia milango ya fahamu,  na roho kulishwa kwake kunamtegemea Mungu au maswala yote ya ibada, unapoilisha Soma unastawisha uhai wa nafsi na roho, unapoilisha nafsi unastawisha akili na roho, kusinyaa kwa roho kunategemeana na unailisha nini roho yako au nafsi yako, kukua kwako kiroho kunategemeana na unailisha nini nafsi yako na roho yako!

Zaburi 103:1-2 “Ee nafsi yangu, umhimidi Bwana. Naam, vyote vilivyo ndani yangu Vilihimidi jina lake takatifu.Ee nafsi yangu, umhimidi Bwana, Wala usizisahau fadhili zake zote.”

Mathayo 4:4 “Naye akajibu akasema, Imeandikwa, Mtu hataishi kwa mkate tu, ila kwa kila neno litokalo katika kinywa cha Mungu.”

Wakati mkate ulikuwa unahusu mwili huu wa kawaida, “Rhēma” neno la Mungu ni chakula cha mtu wa rohoni, shetani alipoona Yesu anamlisha sana mtu wa rohoni, na mtu wa mwilini ana njaa alimshawishi afanye mkate ili kumlisha mtu wa mwilini kwa sababu ana njaa, na Yesu alikuwa akimjibu shetani kuwa atendelea kumlisha mtu wa rohoni sawa na ufunuo wa kiungu, kwa sababu mtu sio mwili tu bali mtu pia ni roho sasa maandiko yanamanisha nini

2Timotheo 2:22 “Lakini zikimbie tamaa za ujanani; ukafuate haki, na imani, na upendo, na amani, pamoja na wale wamwitao Bwana kwa moyo safi.”

Wagalatia 5:16-18 “Basi nasema, Enendeni kwa Roho, wala hamtazitimiza kamwe tamaa za mwili. Kwa sababu mwili hutamani ukishindana na Roho, na Roho kushindana na mwili; kwa maana hizi zimepingana, hata hamwezi kufanya mnayotaka.Lakini mkiongozwa na Roho, hampo chini ya sheria.”

Lakini zikimbie tamaa za ujanani – Neno zikimbie kwa kiyunani linasomeka kama neno “Pheugō” linalosomeka kimatamshi fyoo-go, ambalo kwa kiingereza Vanish – to shun or to disappear from sight, especially quickly, became invisible, kwa Kiswahili usionekane, jiepushe, usijitokeze, usitokee, kabisa kwenye tamaa za ujanani, usiache tamaa za ujanani zikachomoza, zima kabisa tamaa za ujanani, kwa hiyo kukimbia huku kunakozungumzwa hapo, yalikuwa ni mausia ya Paulo mtume kwa Timotheo kuhakikisha ya kuwa wakati wote haruhusu au asiruhusu tamaa za ujanani kumshinda katika maisha yake, swala hili linauhusiano na kila mmoja wetu halikuwa tu agizo kwa Timotheo sisi nasi kwa neno hilo tunaagizwa kutokuruhusu tamaa za mwili kabisa katika maisha yetu, hii maana yake ni nini ni pamoja na kujitia nidhamu, na kuuweza mwili (Sarx) na (Soma)

1Wathesalonike 4:3-5 “Maana haya ndiyo mapenzi ya Mungu, kutakaswa kwenu, mwepukane na uasherati; kila mmoja wenu ajue kuuweza mwili wake katika utakatifu na heshima; si katika hali ya tamaa mbaya, kama Mataifa wasiomjua Mungu.”             

Neno kuuweza katika kiyunani “Ktaomai” ambalo maana yake ni “possess” kuutawala mwili sasa katika hali ya kawaida ukiulisha sana mwili roho itazimia na mwili utakuwa na nguvu na utatimiza mapenzi ya mwili, na ukiilisha sana roho utaenenda kwa roho, sasa ni namna gani mtu anaweza Kuendenda kwa Roho hilo nalo sio jambo jepesi, lakini pia sio kazi yetu, ni kazi ya Mungu Roho Mtakatifu hata hivyo tunao wajibu wa kufanya, hatuwezi kuutawala mwili kwa ukali lakini tunaweza kuutawala mwili kwa neema ya Mungu kwa kuruhusu Roho Mtakatifu atawale.

Wakolosai 2:20-23 “Basi ikiwa mlikufa pamoja na Kristo mkayaacha yale mafundisho ya awali ya ulimwengu, kwa nini kujitia chini ya amri, kama wenye kuishi duniani, Msishike, msionje, msiguse; (mambo hayo yote huharibika wakati wa kutumiwa); hali mkifuata maagizo na mafundisho ya wanadamu? Mambo hayo yanaonekana kana kwamba yana hekima, katika namna ya ibada mliyojitungia wenyewe, na katika kunyenyekea, na katika kuutawala mwili kwa ukali; lakini hayafai kitu kwa kuzizuia tamaa za mwili.”

Kutiisha huko hakumaanishi ya kuwa sasa unatumia nguvu au ukali kuutawala mwili na badala yake unajiachia katika uwepo wa Mungu Roho Mtakatifu ili akusaidie,  uhai wa kiroho wa kila mkristo na kanisa kwa ujumla unategemea sana uwepo wa Roho Mtakatifu na utendaji wake katika maisha yetu, kwa bahati mbaya kanisa huwa linakazia ujazo wa Roho Mtakatifu, kunena kwa lugha, Karama za Roho Mtakatifu huku wakisahau kabisa swala zima la kuenenda kwa roho, yaani kuhakikisha kuwa Mungu Roho Mtakatifu anatuongoza na kutupa msaada kila wakati na kila iitwapo leo katika maisha yetu tukiwa na yeye, tunapofurahia neema juu ya neema maana yake neema ya wokovu na neema ile inayotusaidia kuenenda katika Kristo, ushirika wetu wa kudumu na Roho wa Mungu utatusaidia katika maisha yetu kuushinda mwili bila kutumia nguvu, ukiona unapambana sana katika kushindana na dhambi wewe mwenyewe kwa miguvu yako uko mwilini bado na bado uko chini ya sheria.

Wagalatia 5:16-18 “Basi nasema, Enendeni kwa Roho, wala hamtazitimiza kamwe tamaa za mwili. Kwa sababu mwili hutamani ukishindana na Roho, na Roho kushindana na mwili; kwa maana hizi zimepingana, hata hamwezi kufanya mnayotaka.Lakini mkiongozwa na Roho, hampo chini ya sheria.”

Sasa tunawezaje kuenenda kwa roho?

-          Ishi kulingana na Neno la Mungu – Soma neno la Mungu na kulitafakari na kulitii, Neno la Mungu ndilo dira yetu, katika kutembea na Mungu, tunapojifunza na kulitafakari tunajiweka katika nafasi ya kuyajua mapenzi ya Mungu na wakati huo tunampa Roho Mtakatifu nafasi ya kutuongoza katika kweli yote na haki yote, Paulo alimtaka Timotheo kufuata haki, kufuata haki maana yake ni nini? Neno haki katika Biblia linajitokeza karibu mara 92 na neno hilo kwa kiyunani ni Justfication au righteousness tunapomtii Mungu sawa na maagizo yake katika neno tunafuata haki na hii inatuweka katika nafasi ya kutembelewa na Roho Mtakatifu na kuanza kuongozwa na Roho na kuenenda kwa Roho.

 

Matthayo 3:13-17 “Wakati huo Yesu akaja kutoka Galilaya mpaka Yordani kwa Yohana ili abatizwe. Lakini Yohana alitaka kumzuia, akisema, Mimi nahitaji kubatizwa na wewe, nawe waja kwangu? Yesu akajibu akamwambia, Kubali hivi sasa; kwa kuwa ndivyo itupasavyo kuitimiza haki yote. Basi akamkubali. Naye Yesu alipokwisha kubatizwa mara akapanda kutoka majini; na tazama, mbingu zikamfunukia, akamwona Roho wa Mungu akishuka kama hua, akija juu yake; na tazama, sauti kutoka mbinguni ikisema, Huyu ni Mwanangu, mpendwa wangu, ninayependezwa naye.”

 

Wakolosai 3:16 “Neno la Kristo na likae kwa wingi ndani yenu katika hekima yote, mkifundishana na kuonyana kwa zaburi, na nyimbo, na tenzi za rohoni; huku mkimwimbia Mungu kwa neema mioyoni mwenu.”

 

-          Ishi kwa Imani – Kudumisha uhusiano wetu na Mungu na kuishi kwa kumpendeza Mungu ni pamoja na kuishi kwa Imani, tunaokolewa kwa Imani, na tunapaswa kudumisha uhusiano wetu na Mungu kwa Imani, Pasipo Imani haiwezekani kumpendeza yeye, watu wote waliokuwa mashujaa wa Imani na waliojaa Roho Mtakatifu walikuwa watu walioishi kwa Imani, Paulo akamwambia Timotheo ukafuate haki, na imani, kwahiyo kukimbia tamaa za dunia hii kunahitaji kuendelea kuamini na kuishi kwa Imani

 

Yohana 14:16-17 “Nami nitamwomba Baba, naye atawapa Msaidizi mwingine, ili akae nanyi hata milele; ndiye Roho wa kweli; ambaye ulimwengu hauwezi kumpokea, kwa kuwa haumwoni wala haumtambui; bali ninyi mnamtambua, maana anakaa kwenu, naye atakuwa ndani yenu.”

 

Wagalatia 3:1-3 “Enyi Wagalatia msio na akili, ni nani aliyewaloga, ninyi ambao Yesu Kristo aliwekwa wazi mbele ya macho yenu ya kuwa amesulibiwa? Nataka kujifunza neno hili moja kwenu. Je! Mlipokea Roho kwa matendo ya sheria, au kwa kusikia kunakotokana na imani? Je! Mmekuwa wajinga namna hii? Baada ya kuanza katika Roho, mnataka kukamilishwa sasa katika mwili? ”

 

Matendo 6:5 “Neno hili likapendeza machoni pa mkutano wote; wakamchagua Stefano, mtu aliyejaa imani na Roho Mtakatifu, na Filipo, na Prokoro, na Nikanori, na Timoni, na Parmena, na Nikolao mwongofu wa Antiokia;”

 

Waebrania 11:6 “Lakini pasipo imani haiwezekani kumpendeza; kwa maana mtu amwendeaye Mungu lazima aamini kwamba yeye yuko, na kwamba huwapa thawabu wale wamtafutao.”

 

-          Ruhusu hali ya kukua kiroho -  Kusudi kuu la kuitwa kwetu ni ili tumzalie Bwana matunda, tukiulisha mwili tutazaa matunda ya mwili na kudumaa kiroho, tukilisha roho tutakomaa kiroho na kumzalia Bwana matunda ya Roho, matunda ya roho ni Pamoja na upendo na amani Paulo Mtume akamwambia Timotheo “Lakini zikimbie tamaa za ujanani; ukafuate haki, na imani, na upendo, na Amani” hatuwezi kuzaa matunda haya hasa la upendo  na Amani kama hatujakomaa kiroho!

 

Waefeso 4:11-15 “Naye alitoa wengine kuwa mitume, na wengine kuwa manabii; na wengine kuwa wainjilisti na wengine kuwa wachungaji na waalimu; kwa kusudi la kuwakamilisha watakatifu, hata kazi ya huduma itendeke, hata mwili wa Kristo ujengwe; hata na sisi sote tutakapoufikia umoja wa imani na kumfahamu sana Mwana wa Mungu, hata kuwa mtu mkamilifu, hata kufika kwenye cheo cha kimo cha utimilifu wa Kristo; ili tusiwe tena watoto wachanga, tukitupwa huku na huku, na kuchukuliwa na kila upepo wa elimu, kwa hila ya watu, kwa ujanja, tukizifuata njia za udanganyifu. Lakini tuishike kweli katika upendo na kukua hata tumfikie yeye katika yote, yeye aliye kichwa, Kristo.”

 

Wagalatia 5:22-23 “Lakini tunda la Roho ni upendo, furaha, amani, uvumilivu, utu wema, fadhili, uaminifu,upole, kiasi; juu ya mambo kama hayo hakuna sheria.”

 

-          Uwe na Ushirika – Hakuna jambo zuri duniani kama ushirika, ni katika ushirikia ndipo tunapoweza kutiwa moyo hii ni kwa ushirika unaojitambua, tunasaidiana, na kuwajibika kwaajili ya maisha ya kila mmoja, Paulo alimwambia Timotheo “Lakini zikimbie tamaa za ujanani; ukafuate haki, na imani, na upendo, na amani, pamoja na wale wamwitao Bwana kwa moyo safi”

 

Waebrania 10:24-25 “tukaangaliane sisi kwa sisi na kuhimizana katika upendo na kazi nzuri; wala tusiache kukusanyika pamoja, kama ilivyo desturi ya wengine; bali tuonyane; na kuzidi kufanya hivyo, kwa kadiri mwonavyo siku ile kuwa inakaribia.”

 

-          Enendeni kwa Roho - hatua zote hapo juu zinatuandaa kuja katika eneo muhimu ambalo kuenenda kwa Roho, ni muhimu kufahamu kuwa neno enendeni linasomeka katika lugha ya kiyunani kama “Peripateō” kwa kiingereza go be Occupied ambalo limetumika mara 93 katika biblia ya KJV “be busy” au Be Active, au be used Kiswahili tungesema uwe bize, uwe katika utendaji, ushughulishwe wakati wote au uingie kazini na Roho Mtakatifu, tumika naye, hali hii huchochea moto wa utendaji wa Roho Mtakatifu usizimike, Roho wa Mungu huonekana na kutenda kazi tunapojishughulisha naye kila wakati na kila siku, kama umechunguza sana kwa makini watumishi wengi wa Mungu wanaoshughulika na kufanya kazi na Roho Mtakatifu huwa hawapoi na huwa ni vigumu kuona matunda ya mwili yakizaliwa, Daudi alipoacha kwenda vitani ndipo, alipoona mwanamke anayeoga na kuvutiwa naye aku kumtamani, na tamaa za ujanani zikachukua nafasi.

 

Luka 4:1 “Na Yesu, hali amejaa Roho Mtakatifu, alirudi kutoka Yordani, akaongozwa na Roho muda wa siku arobaini nyikani,”

 

 Luka 4:14 “Yesu akarudi kwa nguvu za Roho, akenda Galilaya; habari zake zikaenea katika nchi zote za kandokando.”

 

Matendo 4:8-10 “Ndipo Petro, akijaa Roho Mtakatifu, akawaambia, Enyi wakubwa wa watu na wazee wa Israeli, kama tukiulizwa leo habari ya jambo jema alilofanyiwa yule mtu dhaifu, jinsi alivyoponywa, jueni ninyi nyote na watu wote wa Israeli ya kuwa kwa jina la Yesu Kristo wa Nazareti, ambaye ninyi mlimsulibisha, na Mungu akamfufua katika wafu, kwa jina hilo mtu huyu anasimama ali mzima mbele yenu. Yeye ndiye jiwe lile lililodharauliwa na ninyi waashi, nalo limewekwa kuwa jiwe kuu la pembeni.”

 

Matendo 6:8-10 “Na Stefano, akijaa neema na uwezo, alikuwa akifanya maajabu na ishara kubwa katika watu. Lakini baadhi ya watu wa sinagogi lililoitwa sinagogi la Mahuru, na la Wakirene, na la Waiskanderia, na la wale wa Kilikia na Asia, wakaondoka na kujadiliana na Stefano; lakini hawakuweza kushindana na hiyo hekima na huyo Roho aliyesema naye”

 

Hitimisho:

 

Kutembea na Roho Mtakatifu na kuwa karibu naye siku zote, kusikia uongozi wake sio kazi rahisi, lakini ndio njia yenye thawabu ya kuutunza wokovu wetu na kumzalia yeye matunda zaidi ya yote inatupa ushindi na kutufanya kuishi kwa Amani na furaha kwa utimilifu wake, wakati huo hatutayaona tena matendo ya mwili yakiwa mwiba na usumbufu mkubwa katika maisha yetu, tutaweza kuzikimbia tamaa za ujanani bila kutumia nguvu wala kupambana na dhambi katika miili yetu, mwili hautatutawala wala hautatuvuta, mtu wa mwilini atazikwa kabisa na mtu wa Rohoni atakuwa na nguvu, wachungaji na walimu wa neno la Mungu tukiwaelekeza watu kuhusu kutembea na Roho, kuongozwa na roho kuenenda kwa roho, hatutakuwa na kazi ya kukemea dhambi, kutenga, kutishia kujifanya wakali wakati wewe na mimi sio Mwokozi, kuhukumu watu, kote kutamalizwa kwa kuwaambia watu kwa urahisi tu hivyo enendeni kwa Roho, wala hamtayatimiza KAMWE mambo ya mwili Neno kamwe kiyunani  “ou mē” Kiingereza “Not at All” maana yake haitakuja itokee kamwe kwa hiyo suluhu ya dhambi ni Roho Mtakatifu ambaye tatizo kubwa watu hawamtumii, katika maisha yao bali wanajaa, wananena, wana karama kisha inaishia hapo tu ni Muhimu kujiongeza.

 

Warumi 8:5-10 “Kwa maana wale waufuatao mwili huyafikiri mambo ya mwili; bali wale waifuatao roho huyafikiri mambo ya roho. Kwa kuwa nia ya mwili ni mauti; bali nia ya roho ni uzima na amani. Kwa kuwa ile nia ya mwili ni uadui juu ya Mungu, kwa maana haitii sheria ya Mungu, wala haiwezi kuitii. Wale waufuatao mwili hawawezi kumpendeza Mungu. Lakini ikiwa Roho wa Mungu anakaa ndani yenu, ninyi hamwufuati mwili; bali mwaifuata roho. Lakini mtu awaye yote asipokuwa na Roho wa Kristo, huyo si wake.Na Kristo akiwa ndani yenu, mwili wenu umekufa kwa sababu ya dhambi; bali roho yenu i hai, kwa sababu ya haki.”

 

Bwana ampe neema kila mmoja wetu, aweze kuelewa somo hili na kufaidika na maswala ya rohoni sawasawa na mapenzi ya Mungu katika jina la Yesu Kristo aliye hai, naomba kwaajili ya wote ambao mwili unawasumbua Mungu ukapate kuwafunulia na kuwasaidia ili mwili na tamaa za ujanani zisiwasumbue tena katika jina la Yesu Kristo mwana wa Mungu aliye hai ameen!

 

 

Na Rev. Innocent Samuel Kamote

 

Mkuu wa wajenzi mwenye Hekima