Vijana na Ufahamu Kuhusu Viungo vya Uzazi !

Vijana na Ufahamu kuhusu viungo vya uzazi.

Viungo vyetu tulivyopewa na Mungu ni zawadi ya pekee sana ambavyo vinaweza kutumiwa kwa utukufu wa Mungu na kutupa baraka duniani pia vinaweza kutumika vibaya na vikasababisha madhara ikiwemo kupoteza maisha, si dhambi kuzungumzia viungo vya uzazi na matumizi yake kwani kwa haraka sana vijana wanaweza kudhani kuwa wanaelewa na pia wanajua kuvitumia viungo hivyo vya uzazi, inawezekana dhana hiyo ikawa kweli lakini bado tunahitaji kujifunza biblia insema nini juu ya hilo, mtu akidhani ya kuwa anajua neno hajui bado kama impasavyo kujua. (1Koritho 8;2).tutajifunza somo hili kwa kuzingatia vipengele vitatu vifuatavyo;-

• Ufahamu kuhusu viungo vya uzazi.
• Dhana potofu kuhusu viungo vya uzazi
• Jinsi ya kutumia viungo vya uzazi kwa halali.

Ufahamu kuhusu viungo vya uzazi.

   (Mathayo 19;4) Mungu alipoumba mtu mume na mtu mke maana yake  aliumba mtu mmoja akiwa na jinsia ya kike na mwingine akiwa na jinsia ya kiume ili kupitia muunganiko wao waweze kuzaliana na kuongezeka na kufurahiana au kuyafurahia maisha kupitia tendo hilo ambalo ni zawadi (Mwanzo 1;26-28) baraka ile yakuzaa na kuongezeka ni tofauti na ile ya kulima bustani ya eden na kuitunza (Mwanzo 2;15) kazi ya kuitunza bustani iliweza kufanyika kwa mikono lakini ile ya kuzaliana  na kuongezeka hufanywa na viungo hivi maalumu ambavyo Mungu ametupa, Bahati mbaya viungo hivi vinafichwa sana na havionekani hovyo vinaitwa vya siri, na vinapotajwa watu hushituka na kuona ni dhambi kwa mtindo huu  hata kuvizungumzia kunaonekana ni kinyume na maadili na watu wengi huinama vinapotajwa hivyo ujuzi kuhusu viungo hivi ni  unakuwa mdogo na unapovielezea watu wanataka umalize kwa haraka. Viungo hivi tutavichambua kwa picha na baadae kuelezea kazi za kila kiungo.

                             

Pichani ni mfumo wa kiungo cha uzazi cha  mwanaume, mboo inapokuwa imekatwa katikati, mfuko mweupe juu kabisa ni kibofu cha mkojo Bladder, Mrija mweusi ni (tube) njia ya mkojo na shahawa ambayo huitwa Uretha, Mfuko unaobembea chini kwa ndani ni Testicals, mapumbu au makende, na Mfuko unaobeba kwa nje ni kifuko cha mapumbu scrotum, Nyuma ya kibofu na mrija wa shahawa na mkojo ni tezi maalumu zinazotengeneza majimaji yanayobeba mbegu au ghala ya shahawa  hii huitwa Seminal vesicle, Mbele ya mapumbu na mfuko wake ni Mboo yenyewe Penis. (Picha na maelezo kwa hisani ya maktaba ya mwandishi Innocent  Mkombozi Kamote)

                               

        Pichani ni mfumo wa kiungo cha uzazi cha mwanamke,kuma inapokuwa imekatwa katikati,Pale kilipo kidole ndio kuma vargina  ni mahali panapotumikazaidi wakati wa kujamiiana,kutoa damu ya hedhi,kuzalia na kukojolea,Juu kwa pembeni ni kibofu cha mkojo bladder,Mfuko uliolala kuegemea kulia ni mji wa uzazi uterus ni eneo linalotumika kukuzia mtoto wakati wa ujauzito,

         Juu ni Mfumo wa kiungo cha uzazi cha mwanamke kikiwa kwa sura ya mbele,kuma ikiwa katikati ya mapaja juu ni mji wa uzazi na matawi tuyaonayo kwa pembeni ni mirija ya kulia na kushoto ya kupitishia mayai pembeni mwake kulia nakushoto ni ni kokwa za kubebea mayai yai la mwanamke ukubwa wake ni kama punje yamtama hivi.

Jinsi ya kutumia viungo vya uzazi kwa halali.

 Viungo hivi ambavyo muumba alitupa kama zawadi pia alitoa vidokezo kadhaa katika Biblia namna ya kutumia viungo hivyo kwa mfano wakati wa agano la kale Mungu alitoa maelekezo haya yenye uhusiano wa moja kwa moja na Viungo vya uzazi ilikuwa ni najisi kumbikiri bint na endapo mtu angefanya hivyo angelazimika kumuoa (Kumbukumbu 22;13-18). Mtu aliyebaka alipaswa kuuawa (Kumbukumbu 22;25),Kutokupiga kelele ni dhambi kama unabakwa (Kumbukumbu 22;23). Mtu kahaba hakupaswa kuwepo (Kumbukumbu 23;17),ilikuwa kuumizana sehemu za siri ni dhambi (kumbukumbu 25;11-12),Viungo hivyo pia viliwekewa sheria kama vile kutokulala na wanyama (Lawi 20;15-16) kuvitumia watu wa jinsia moja kama wanaume kwa wanaume ilikatazwa na imekatazwa katika agano jipya pia (Lawi 18;22,Rumi 1;18-27) aidha wanawake kwa wanawake pia si halali (Rumi 1;18-27). Na pia haikuwa halali kuvitumia kwa wanandugu walio karibu (Lawi 18;6-29).Unaweza kuona kama Mungu ni muumba na alitupa viungo hivi pia alitupa namna ya kuvitumia kwa halali kutumia viungo hivi kinyume na mpango wa Mungu kunaweza kusababisha madhara ya aina mbalimbali ikiwa Mungu anaguswa na viungo hivi basi kuvitumia isivyo halali kunaweza kutupelekea kuhukumiwa na Mungu kwani kunaweza kuharibu mfumo na utendaji uliokusudiwa na Mungu aidha kwa sababu hii pia kisheria kuna hukumu za uhalifu wa kimapenzi katika nchi mbalimbali “Sexual Crimes” hizi zimetungwa ili kulinda utendaji ngono usio sahihi hii yote ni kwa sababu Mungu hapendi tutumie isivyo halali.

Hakikisha unakua msafi kwa viungo vya uzazi.

   Kwakuwa viungo hivi vya uzazi viko sirini vinafunikwa na Nguo hatuna budi kuhakikisha kuwa tunavitendea haki kwa kuvifanyia usafi,oga mara kwa mara safisha viungo vyako vya uzazi ili kuvilinda na bacteria na vipele vya joto au vya uchafu,ili kujikinga na harufu,aidha hakikisha kuwa unajikausha vizuri kwa taulo na kama unaweza kupaka poda ni vema,Fua chupi zako na nguo za ndani mara kwa mara hasa wanaume kwani wanawake wengi hufanya usafi wa nguo zao za ndani mara kwa mara,lakini sivyo ilivyo kwa wanaume,Biblia inaunga mkono swala zima la usafi wa viungo hivi ikikazia swala zima la  kutokwa na vitu najisi kama damu ya hedhi na shahawa (Lawi 15;16-18,19). Hivyo ni muhimu basi kwa vijana kuhakikisha wanakuwa wasafi, kama ni damu ya hedhi  tumia vitambaa safi vilivyokaushwa vizuri na kupigwa pasi,na kama una uwezo tumia vitu kama always n.k vifaa vya dukani vya kuzuia damu ya hedhi, Kwa wanaume kama umetokwa na shahawa hakikisha unaoga na kufua chupi na mashuka,vijana ni muhimu wakajifunza kuwa na tabia ya kunyoa vikwapa vyao na mavuzi katika sehemu za siri na maeneo mengine, hakikisha unakua smart Mungu anapenda tuwe wa safi Biblia na hata Quran zinakazia sana usafi wa mwili pia chumba chako na kitanda chako na maeneo mengine yote yawe safi uwe na tabia ya kupenda usafi kwa gharama yoyote.

Dhana potofu kuhusu Viungo vya uzazi.

    Ni muhimu kufahamu kuwa yako mafundisha potofu duniani yahusuyo viungo vya uzazi ambayo yanaweza kujenga dhana potofu kwa vijana kuhusu matumizi ya viungo vya uzazi ambayo mengine yako kinyume na neno au muongozo wa kimungu.

     Iko dhana kuwa endapo utakaa muda mrefu bila kuvitumia viungo hivi  vitumikavyo kwa kujamiiana kunakuwa na madhara,Madhara yanayotajwa ni kama vile ,kutoka chunusi nyingi usoni,Kuchanganyikiwa,kuwa na ugonjwa wa kisaikolojia wa kukosa mwanaume,kuumwa na tumbo wakati wa kuingia katika hedhi,nk. Dhana hii haina ukweli kwani biblia inatia moyo watu vijana kusubiri hta wakati wa kuolewa(1Koritho 7;1,36),kuishi maisha ya kujitunza ilikuwa ni Desturi ya kawaida kwa waisrael na nyakati za kanisa la kwanza,na ilikuwa ni upumbavu mtu kuharibu ubikira wake (Mwanzo 34;1-9,2Samuel 13;10-15). Kwa msingi huu vijana wa kike na wa kiume wanaweza kuishi maisha ya ubikira hata zaidi ya miaka 30 hivi yusufu aliishi na hata kupewa mke akiwa na Umri wa miaka 30 na alizaa watoto watu wanaotia moyo dhana hii wanataka kuwaongoza vijana nje ya mpango wa kimungu biblia inasema jinsi gani kijana aisafishe njia yake ni kwa kutii neno la Mungu akilifuata daima (Zaburi 119;9).

   Ni muhimu kufahamu kuwa chunusi si sababu inayotokana na kutokushiriki mapenzi,lakini mtu anapo anza kuwa mtu mzima yaani anabalehe  mwili huwa katika mchakato wa mabadiliko ya aina mbalimbali katika wakati huu ngozi huwa inapokea vinururisho vya kuifanya ionekane nzuri hivyo kunakuwa na kusambazwa kwa aina Fulani ya mafuta mwilini ukiwemo uso,hii hupelekea baadhi kuwa na ngozi  yanye mafuta mengi na wengine kuwa na ngozi kavu  kwa wale wenye ngozi yenye mafuta yanayozalishwa kwa wingi ndio hukumbwa na tatizo la kuweko kwa chunusi nyingi hivyo tatizo hili haliwezi kumalizwa kwa kufanya ngono bali kwa aina za mafuta tunazozitumia kama ni lotion basi inashsuriwa wale  wenye tatizo hili kutokupaka mafuta au kupaka lotion yenye griselini nyingi lakini griselini nyingi itawafaa wale wenye ngozi kavu, pia inashauriwa kutumia poda kwa watu wenye nyuso zenye mafuta mengi,kutumia maji ya vuguvugu na njia nyinginezo.

     Dhana nyingine ambazo huongoza katika matumizi mabaya ya viungo vya uzazi ni kupunguza hamu ya mapenzi kwa kubusiana,kushikana shikana,kugusana uume au uke au kwa kujichua yaani kupiga punyeto master bathion, nia hizi hufaa kupunguza ashki za kimapenzi bila kufanya ngono dhana hii ni sahihi kwa vijana wa kawaida kama ifundishwavyo mashuleni hata hivyo si njia sahihi kibiblia mapenzi ni kama moto na huwezi kufanya mahaba haya kisha ukatoka salama (Mithali 6;27-28),Biblia haishauri kutumia njia zenye kuchochea mapenzi kabla ya wakati sahii akisisitiza hilo Sulemani anasema hivi “Nawasihi enyi Binti za Yerusalem kwa paa na kwa ayala wa porini Msiyachochee mapenzi wala kuyaamsha hata  yatakapoona vema yenyewe”(Wimbo ulio bora 2;7,3;5).

Vijana na Tatizo la Upweke !

Somo la Nne

Vijana na Tatizo la Upweke!

     Upweke ni mojawapo ya tatizo kubwa sana la mwanadamu Upweke kwa lugha ya kiingereza “ Isolation” ni kutengwa mbali na wengine,ni uhalisi wa kuwa mwenyewe ni kutengwa na wengine, It is a state of being isolated or sepatation from others,The fact of being alone and separated from others. Tatizo hili kwa mujibu wa biblia lilijitokeza mara tu baada ya kuumbwa Adamu hata kabla ya anguko la mwanadamu, Hivyo swala la mwanadamu kutokupenda kuwa pekee ni la kimaumbile (Mwanzo 2;18).Upweke hushusha moyo,hukatisha tamaa huleta huzuni na kufanya mtu asione umuhimu wa maisha,Ni kwa sababu hii Mungu alisema si vema huyo mtu awe peke yake, na kwa kuwa vijana ni moja ya kundi linalotatizwa na swala hili hapa mwandishi wetu atakuwa akidadavua namna ya kukabibliana na tatizo hili, katika somo hili nitazungumzia maeneo makubwa matatu yafuatayo;-

• Tatizo la Upweke.
• Fundisho katika Upweke.
• Namna ya kukabiliana na tatizo la upweke.

Tatizo la Upweke!.

    Kama nilivyokwisha kugusia awali kuwa upweke ni moja ya matatizo yanayowakabili watu wengi sana duniani wakiwemo zaidi vijana, Kadiri ulimwengu unavyoendelea ndivyo na jinsi tatizo la upweke linavyozidi kukua duniani, Huko ulaya anaeleza Binti mmoja wa kitanzania anayeishi nchini Ujerumani alipoulizwa kuwa angependa kuishi ulaya baada ya kumaliza masomo yake? Binti huyu alisema kwa haraka nitarudi nyumbani,na nisingependa kuishi ulaya,Sababu kuu aliyoitoa binti huyu  aliyekuwa akihojiwa na shirika la habari la kiingereza BBC, alisema ni upweke! Alisema yeye hukutana na marafiki zake akiwa shuleni tu na inapofika mwishoni mwa wiki “Weekend” anachokisikia ni milio ya ndege tu,watu wengi huelekea kwenye majumba makubwa ya starehe na mitaa huwa kimya,na unakuwa na wakati mgumu na unapopata japo barua pepe yani E-mail kutoka kwa rafiki zangu wachache niliowaacha Tanzania ninakuwa kama nimepata Dhahabu. Hii inatufundisha kuwa kumbe unaweza kuishi katika nchi nzuri, jumba zuri au katika mazingira mazuri sana au hata katika Bustani kama ilivyokuwa kwa Adamu pale Eden  lakini kama ukiwa mpweke maisha hayo yanakuwa hayana maana, kwa ajili ya upweke watu wengine hufikia hatua hata ya kutaka kujiua kwa kukosa matumaini. 

 Wengi wanapoulizwa sababu ya upweke hutoa sababu nyingi kati ya hizo kubwa zaidi ni hizi, Kukosa kazi, Maumbile ya upole sana au aibu sana, kuchokozwa, Kukatishwa tamaa, Kutofikia malengo, Unyanyapaa, Kujichukia, Hali ya kujiona duni, Kukataliwa na jamii, mazingira mume au mchumba au jamaa na ndugu wa karibu, kutengwa, Kuugua, Kufungwa gerezani, kufiwa na jamaa, ndugu mzazi au mtu uliyempenda sana, Talaka, kukosa hamu ya moyo na kutokujisamehe baada ya kufanya dhambi.

   Kwa ujumla kunaweza kukawepo sababu nyingi zaidi ya hizi zinazopelekea watu kujihisi Upweke,upweke usipodhibitiwa unaweza kusababisha misukumo mingiyenye madhara kwa vijana upweke unaweza kupelekea mtu kujiingiza katika kufanya dhambi kwani upweke na dhambi ni jamaa walio karibu sana ni mapacha  yaani alipo upweke dhambi naye hayuko mbali mtu anaweza hata kujiingiza katika ukahaba wa kupindukia na sababu ikiwa ni upweke na watu wasijue ni kwanini,upweke unaweza kukufanya utumie dawa za kulevya,upweke unaweza kukufanya uone kuwa kila mtu anakuchukia,upweke unaweza kukufanya ujiuwe, na unaweza kukufanya uwe mlevi na sababu kadhaa wa kadhaa nilipowahoji watu kadhaa waloopitia katika tatizo la upweke kuwa walijisikiaje,hisia walizokabiliana nazo zilikuwa nini, haya ndiyo majibu ya baadhi yao, Ahaa unakuwa hauna raha hata! unahisi hufai na unavunjika moyo,Unahisi mambo ni mabaya tu,unakuwa hupendi watu unahisi watu hawakupendi wala hawakujali, Unalala hovyo tu, au unakosa usingizi unahisi hovyo maumivu si maumivu uchovu si uchovu, kazi huwa haziendi, unaweza usione umuhimu hata wa kula, Uwezo wa kufikiri unapungua, unarudia mawazo yaleyale, unatamani ukazurule,Unahisi heri ufe,Unaweza kuua,Unahisi hata Mungu hana msaada unamlaumu Mungu, n.k.

    Unaona Kama watu tena wengi wao ni wale waliookoka wanaweza kuhisi matatizo kama hayo hapo juu basi ni lazima tukubali kuwa upweke si tatizo la kupuuzia lazima tukubali kuwa tatizo hili ni baya si wengine wanataka kujiuwa au kuuwa au kumlaani Mungu je ni jambo jepesi hili? Kwa nini kuna upweke? Kwa nini huwa tunausikia upweke ni fundisho gani tunalipata katika Upweke hilo sasa linatupa kutafakari kipengele kinachofuata fundisho katika Upweke.

Fundisho katika Upweke.

      Ni muhimu kufahamu kuwa ingawa upweke ni tatizo kubwa kiasi hiki bado ndani yake tunajifunza mambo mengi ya maana katika maisha na ambayo ni muhimu kuyazingatia, Mtu mpweke ni kama kaa la moto lililotengwa peke yake toka katika makaa mengine ya moto hivyo ni rahisi kuzimika, hivyo mtu mpweke yumo hatarini zaidi, lakini upweke una kitu gani

     Upweke unatufundisha mambo mengi na ya muhimu yafuatayo miongoni mwa hayo ni;-

• Tunahitaji kuwa na ushirika na watu wengine wa Mungu (Mithali 18;1) Biblia inasema hivi “Ajitengaye na wenzake hutafuta matakwa yake Mweyewe,Hushindana na kila shauri jema”Ni muhimu kufahamu kuwa Mungu hakutuumba  kama kisiwa ili tuishi wenyewe tu tunahitajiana sanasana hivyo hatuwezi kukabili matatizo yetu wenyewe kila mmoja anahitaji ushirika wa mwingine, linapojitokeza tatizo hili ni wakati muhimu wa kurejea zile stadi za maisha na kujihoji kuwa tunahusiana vipi na wengine? Kwa nini kwa sababu wakati mwingine sisi wenyewe tunaweza kuwa ndio sababu ya hali tunayoipitia na kama hivyo ndivyo basi tujifunze kuwatafuta wengine wako wapi na tufanye ushirika nao (Filipi 2;1-4,Waebrania 10;24-25).
• Upweke unatufundisha kuwa tunahitaji ushirika na Mungu.

Ni muhimu kufahamu kuwa upweke unaweza kukabiliwa vizuri kama una uhusiano mzuri na Mungu, lazima tuuchunguze uhusiano wetu na Mungu kwani maisha ya dhambi huweza kutufanya tuhisi upweke kwa sababu tumetengwa na Baba yetu wa kimbinguni, Hivyo kama tumefanya dhambi uhusiano wetu na Mungu huingia dosari na ni Budi kuungama na Kuutafuta Uso wake yeye  amesema hivi “Tazama mkono wa Bwana haukupunguka hata ashindwe kuokoa wala sikio lake si zito hata lisiweze kusikia lakini maovu yenu yamewafarikisha ninyi na Mungu wenu Na dhambi zenu zimeuficha uso wake Hata hataki kusikia” (Isaya 59;1-2).Mungu ametoa mwaliko wa kukaribia kwake kwa toba (Isaya 1;18-19) Adhabu kubwa na ya juu kabisa dunuani ni kutengwa na uso wa Mungu (Mwanzo 4;13-16).Kama unapitia hali za namna hii fanya kama mwanampotevu zingatia moyoni mwako rudi kwa baba yako na kwakuwa yeye ni mwema atakupokea (Ebrania 12;14,Mwanzo 3;8-10)

• Upweke unatufundisha kuacha Kiburi na ubinafsi ili tunyenyekeane.

     Upweke unatufundisha kuwa hatuwezi sisi wenyewe na hivyo tuwanyenyekee wenzetu na kuwatumikia, Biblia inasema atakaye kuwa mkubwa kati yenu ni lazima awe kama yule atumikaye, tunapowatumikia wengine watatunena vizuri na hivyo tutakuwa na furaha, tuwasalimu wengine na kuwafanyia mema kila mwanadamu ni dhaifu hivyo tuchukuliane na kukubali kuwaheshimu wengine yale ambayo tunataka kufanyiwa na wengine ni muhimu sisi tukiwa wa kwanza katika kuyatimiza (Marko 10;43-45,Efeso 5;19-21)

Namna ya kukabiliana na tatizo la Upweke!.

       Sasa tumeona jinsi upweke ulivyo na mambo Fulani ya msingi unaotufundisha unafundisha mambo mazuri sana  ya muhimu lakini kama hatuyajui hayo bado upweke unabaki kuwa tatizo kubwa sana na bado litatupasa kujua jinsi ya kuukabili kama nilivyogusia kuwa upweke ni ndugu pacha na dhambi lazima tujifunze namna ya kuutawala katika mtazamo chanya.

1. Tumia Upweke Kama nafasi ya kukaa Na Mungu.

     Kumbuka kuwa watu wengi ambao wametumiwa na Mungu na hata kufanya ugunduzi mkubwa sana duniani na kuacha falsafa mbalimbali duniani walikuwa wapweke sana, lakini moja ya njia iliyowafanya kufanikiwa waliamua kuutumia upweke walionao kumtafakari Mungu.

Musa alikuwa mpweke ,alikataliwa na watu wake ,alifukuzwa na farao akitafutwa kuuawa alikwenda mbali na nduguzake na kuchunga kondoo za mkwewe Ruthu jangwani aliutumia upweke kuomba na kutafakari na haimaye kuona maono ya Mungu akimtaka akawatoe ndugu zake katika utumwa mzito  ni jambo la kusha ngaza watu wanaweza kumkataa mtu lakini akawa mwenye kipawa kikubwa chenye kuwafaa wengine! Kukataliwa si mwisho wa maisha yako angalia Biblia inasema hivi “Musa huyo waliyemkataa,wakisema ni nani aliyekuweka kuwa mkuu na mwamuzi?Ndiye aliyetumwa na Mungu kuwa mkuu na mkombozi kwa mkono wa yule malaika aliyemtokea katika kile kijiti” (Matendo 7;35-36). Muda haungeweza kutosha kukupa shuhuda za watu walioishi maisha ya upweke na wakautumia upweke wao na Mungu na wakakamilisha mambo makubwa duniani Daudi alikuwa maporini mara nyingi, Yusufu,Samsoni, Yohana mbatizaji,Eliya n.k. lakini si hivyo tu bali hata viongozi wa dini nyingine kama Islamu watakubali kuwa Muhamad alikuwa na tabia ya kukaa peke yake jangwani akifunga na kuomba hata alipopata maono,Budha mwanzilishi wake Gautama aliishi pekee porini akitafakari kweli kadhaa kuhusu maisha ikiwa ni pamoja na kujiuliza kwa nini wanadamu wateseke na akaangaziwa kumbe kuutumia upweke kutafakari mambo ya kiroho ni afya muhimu ya kiakili na kimwili, basi wakati mwingine tunapokutana na magumu upweke ni dawa ya kutatua tatizo hili (Mwanzo 28;10-15,32;24)Yesu Kristo aliuutumia muda wa upweke kutafakari na kuomba akiongozwa na Roho kumbe upweke unaweza kuwa sababu ya nguvu nyingi za kiroho na udhihirisho wa karama na utendaji wa R oho mtakatifu na kujifunza kuisikia sauti ya Mungu. 

2.       Usikawie kuoa,

upweke mwingine  unaweza kudhibitiwa kwa kuamua kuoa au kuolewa Ingawa ni wazi kuwa si wakati woote kuoa au kuolewa kunaondoa upweke lakini Mungu alitibu tatizo la Adamu la upweke kwa kumpa Hawa (Mwanzo 24;62-67,26;8) Isaka alipata utulivu baada ya kuoa.

Kwa wale waliomwamini Mungu kamwe hatupaswi kuishi kama watu wasio na matumaini (1Thesalonike 4;13-18) Kama watu wametukosea tumwachie bwana yeye Ndiye alipaye kisasi dhidi ya waonevu wetu samehe usiwe na uadui na mtu,Tumia upweke kuabudu kuomba,kutafakari kwenda kuwatembelea watu na kujadili maswala nyeti kuhusu dini,siasa na taifa lako au kuuliza maswali ya muhimu kuhusu maisha au mambo usiyoyajua,tumuombe Mungu aondoe kiburi na ubinafsi au tabia zozote zinazotunyima marafiki , Tuache kujiona, Mabinti wa Lutu walifikia hatua ya kuzaa na baba yao kwa sababu hawakuwa na majirani waliishi peke yao hawakuwa na jamaa ya karibu ni naamini kuwa Mungu atakubadilisha ili utumie nafasi za upweke Kwa faida na Si kwa hasara kama unapenda michezo shiriki michezo fanya mazoezi jichanganye cheza hata bao au karata n.k hususani unapokuwa na muda wa kufanya hivyo Endapo una Computer kuna michezo Games ambayo inaweza kukuchangamsha akili Neema na amani na Upenda wa Bwana ukae nawe amen!.

Mwanafalsafa Plato ni moja ya Wanafalsafa wakubwa sana Duniani (428-347 k.k.) alikuwa mbunifu na mwenye mvuto sana katika Falsafa alikuwa mtaalamu wa fizikia,Siasa na hisabati,alizaliwa huko Athene Ugiriki,Babaye aliitwa Arston toka katika familia za kifalme alikufa mapema na hivyo mamaye aliolewa na baba wa kambo,Plato aliishi maisha ya upweke alitamani kuwa mwana siasa lakini alikataliwa na viongozi wa kisiasa wakimuona kuwa ni mzushi na kuwa hana mawazo sahihi bali muongo na aliyekosea,alifuata falsafa za Socrates na alipofariki Socrates alikimbia akiogopa kuuawa lakini baadaye alirudi Athene na kuanzisha chuo kikuu katika taaluma za Sayansi, Fizikia, Hisabati na siasa ,Ni mtu anayeheshimika ulimwenguni leo.Unaonaje angeamua kujiua? Hakukata tamaa wewe pia usikate tamaa kwani Mungu amekupa kitu cha ziada!.

Vijana na Hatari ya Madawa ya Kulevya

Somo la tatu

Vijana na Hatari ya madawa ya kulevya

Nyakati hizi tulizonazo ni tofauti sana na nyakati zilizopita dunia inakabiliwa na matatizo mengi yakiwemo mmomonyoko mkubwa wa maadili,rushwa,utoaji wa mimba, kuongezeka kwa vitendo vya ushoga na usagaji,ubakaji, uhalifu, watoto wa mitaani,ulevi wa kupindukia,  na wimbi kubwa la umasikini ,likiwemo wimbi hili la matumizi ya dawa za kulevya,kama kanisa litakaa kimya,jamii hii ya watu wanaokumbwa na mikasa ya aina hii ndio wataathiri hali ya taifa na kanisa la leo,na kama ilivyo kwa ukimwi,kushindwa kuzungumzia msimamo wa kibiblia dhidi ya hali ya madawa ya kulevya ni sawa na kuwa tayari na jamii au kanisa la watu dhaifu wasioweza kutumainiwa kwa namna yoyote ile kuliendeleza kanisa na taifa, kwani madawa ya kulevya  yana athari kubwa kwa msingi huo nitazungumzia hali hii katika maeneo makuu matatu.

• Ufahamu kuhusu madawa ya kulevya.
• Madhara yatokanayo na madawa ya kulevya.
• Jinsi ya kuepuka madawa ya Kulevya.

Ufahamu kuhusu madawa ya kulevya.

   Madawa ya kulevya ni kemikali yoyote asilia au ya kutengenezwa kiwandani, ambayo huleta badiliko la kihisia au ufahamu pindi inapotumiwa. Dawa hizi huumba hali tegemezi (Drug dependens) ambayo ni athari za kisaikolojia na madhara  yatokanayo na madawa haya hali hii tegemezi ni hali ya kutoweza kufanya lolote bila kuyatumia au kushindwa kufanya jambo baada ya kuamua kuacha na kuwa kadiri unavyotumia uajikuta unahitaji kutumia kwa kawaida madawa haya yana shughuli maalumu kwani mengine hutengenezwa kwa kusudi latiba za kibinadamu isipokuwa yanapotumika vibaya athari zake ni kama hizi,dawa nyingine zozote pia zinapotumika nje ya maelekezo ya daktari au vipimo husia huweza kuleta athari Fulani ikiwa ni pamoja na kuharibu ini,moyo,ubongo n.k. tabia hii huitwa matumizi mabaya ya dawa (Drug abuse).katika somo hili sizungumzii zaidi matumizi mabaya ya dawa bali nazungumzia madawa ya kulevya  ambayo yamo katika makundi kama matano;

• Zinazopunguza maumivu makali na kasi ya ufanyaji kazi wa mfumo wa fahamu,hizi ni heroine,morphine,codein n.k.
• Zinazo punguza kasi ya utendajikazi wa ubongo (depressant) hizi ni kama vile valium, pombe, viyeyushia gundi, petrol, rangi n.k.
• Zinazoongeza kasi ya utendaji kazi wa mfumo wa fahamu (Stimulants) hizi ni kama Caffene,mandrax, nicotine,zikiwemo sigara,bangi,mirungi na pariki.
• Zinazoleta maono yasiyo na uhusiano halisi day dreeming hizi ni pamoja na bangi,aina Fulani za uyoga na mescaline n.k.

    Dawa hizo nyingine ni za asili na nyingine za viwandani, haya ndiyo madawa yanayotumiwa na watu wengi hususani vijana.

Madhara yatokanayo na madawa ya kulevya.

 Madawa ya kulevya yana madhara makubwa sana kijamii, kiuchumi, kiafya na kiroho kwa msingi huu hatushauri kabisa vijana kujiingiza katika swala zima la utumiaji wa madawa ya kulevya.

 Pichani mtu yuleyule aliyetumia Dawa za kulevya kwa miaka mitatu tu

Athari za kijamii.

   Matatizo ya madawa ya kulevya  yanaweza kusababisha  matatizo makubwa  katika jamii ,ikiwemo migogoro ya aina mbalimbali,kwa mara ya kwanza kabisa katika biblia ,tunaonyeshwa jinsi familia ya Nuhu ilivyokumbwa na matatizo yaliyotokana na ulevi ambapo ilibidi Nuhu kumlaani mjukuu wake kupitia mwanae Hamu, Hii ni kwa sababu ya kutokujiheshimu kwa Nuhu baada ya kuwa mlevi wa kupindukia na kupalekea mtumishi huyu wa bwana kuwa uchi na mwanae na mjukuu wake wakaona uchi wa baba yao,(Mwanzo 9;20-23)Ulevi unapelekea kuvunjika kwa heshima hata kama mtu huyo ni mwenye kuheshimika,ulevi unaweza kupelekea kuwepo kwa ngono hata zile zisizotegemewa walevi wengi hujikuta wanafanya ngono bila tahadhari za kutosha na hivyo kujikuta wakiwa na maambukizi, Biblia inaonyesha pia jinsi Lutu alivyolala na binti zake na kuzaa nao watoto baada ya kufanikiwa kumlevya baba yao na kufanikiwa kufanya naye ngono (Mwanzo 19;30-38) kwa ujumla muda usingeweza kutosha kusimulia visa na mikasa itokanayo na ulevi katika jamii hata hivyo familia ambazo  zimekulia katika ulevi huathirika sana na baadhi ya maeneo ambayo watu huathirika ni pamoja na ,Ugomvi wa kupindukia mateso na hata familia kukosa matunzo (Mithali 20;1),aidha tabia za kutumia vilevi yakiwemo madawa hupelekea watu kuwa wezi,majambazi,vibaka na kuwepo kwa tabia ya kuibiwa vitu vidogo kwa vikubwa,watu wa jinsi hii hawashindwi kabisa kufanya ubakaji,kutokujali,umalaya uliokithiri, kukosa elimu, maendeleo duni, kufukuzwa kazi kufanya uhalifu, kuharibu mamba au kuathiri afya ya mtoto kufungwa,ajali za barabarani na uhalifu wa kutumia silaha, Aidha jamii inakosa mtu au watu wa kuwatumainia kwa jambo lolote, na wakati mwingine kuwa na jamii ya watu tegemezi.

Athari za kiuchumi.

   (Isaya 55;2).Watumiaji wa madawa ya kulevya pia huathiriwa na maswala ya kiuchumi (Mithali 23;19-21).Kwa sababu madawa haya ni ghali na hivyo mtumiaji anahitaji fedha ili kujikidhi na maawa hayo,Watumiaji hao wakati mwingine  kwa sababu ya ulevi huvunja vyombo majumbani au kusababisha ajali za magari barabarani,Kunakuwa na gharama za kimatibabu za kuwatibu punde wapatapo ajali au wanapotibiwa kuwarejesha katika hali ya kawaida, watu hao huthamini ulevi kuliko chakula.

Athari za Kiafya.

    Miili tuliyonayo ni mali ya Mungu,tunapookolewa tunakuwa Hekalu la roho mtakatifu (1koritho 3;17,6;19-20), miili hii ni zawadi kutoka kwake na hivyo tunapoitumia visivyo halali  ni lazima tutawajibika kuitolea hesabu,Bahati mbaya sana watimiaji wa madawa ya kulevya wanakuwa addicted  yaani wana kuwa na tabia endelevu ya kutaka kuyatumia madawa hayo,na inakuwa vigumu kuyafurahia maisha bila kutumia,Watumiaji wa madawa ya kulevya hukabiliwa na tatizo la maambukizi  ya vvu Virusi vya ukimwi kwa sababu ya tabia zao za kuyatumia madawa hayo ambayo wakati mwingine huhitaji kujichoma kwa kutumia sindano moja,Wengine hupoteza uwezo au hamu ya kujamiiana au kushiriki tendo la ndoa,Wanawake wanaotumia madawa hayo huwa na uwezekano wa kuzaa mtoto punguani yaani wenye akili taahira au ulemavu,kuna magonjwa kama maradhi ya mapafu,Moyo,kansa, matatizo ya fahamu,usingizi kuuokosa au kulala sana,kupoteza kumbukumbu,maamuzi ya hovyo homa ya ini na kupungua uzito kwani watumiaji wengi hususani wa barani Afrika lishe zao ni duni hivyo wanakondeana kupita kawaida.

Athari za Kiroho.

  Hebu jaribu kuwaza kuwa watu hawa walioathiriwa na madawa ya kulevya  wanaokolewa na kuja kanisani na kuwa mshirika ama kiongozi au hata kuwa na wito wa kumtumikia mungu je unadhani  wanaweza kutumika ipasavyo(Efeso 5;18) “Tena msilewe kwa mvinyo ambamo mna ufisadi bali afadhali mjazwe Roho” kimsingi Biblia inakataza ulevi na inaeleza  kuwa walevi hawana nafasi katika ufalme wa Mungu (1Koritho 5;11,Galatia 5;19-21,1Koritho 6;9) Mtu mlevi au muathirika wa madawa ya kulevya ni vigumu kwake kuabudu katika roho na kweli kwa ni madawa haya huharibu nguvu ambazo zingehitajika kwa utumishi (Mithali 20;29).Mungu hangependa kabisa kuwatumia vijana walioharibika akili kwa dawa za kulevya kwani wakati mwingine wanakuwa wagumu kuelewa,busara imeharibika,Hii haimaanishi kuwa walevi hawapokelewi na Mungu hapana wanapokelewa isipokuwa watakua na athari za madawa yale na hivyo ni ngumu kuwatumia kwa utumishi,Biblia inasema mpende Bwana Mungu wako wote na kwa roho yako yote na kwa akili zako zote na kwa nguvu zako zote,tunawezaje kuzitumia nguvuzetu na akilizetu zilizo haribiwa na madawa ya kulevya katika kumpenda Mungu? Muhubiri 12;1 Biblia inasema “Mkumbuke muumba wako siku za ujana wako,kabla  hazijaja siku zilizo mbaya  wala haijakaribia miaka utakaposema Mimi sina furaha katika hiyo” Ningependa kuwaasa vijana kuwa wautumie ujana wao vizuri kwa ajili ya Mungu na kwa ajili ya taifa letu zuri alilotupa Mungu nchi ya baba zetu, tukiutumia ujana wetu kwa faida ya mungu na jamii inayotutegemea na kama umejiingiza katika janga hili bado ziko namna ya kutoka huko sehemu ifuatayo  inatuelekeza namna  ya kujikwamua na janga hili ubarikiwe unapoendelea kujifunza.

Jinsi ya Kuepuka madawa ya kulevya.

     Kwa kawaida wengi wanao tumia mdawa ya kulevya huwa na visingizio mbalimbali vingi sana, ambavyo huvitumia ili kuhalalisha matumizi yao ya madawa ya kulevya, ulevi na uvutaji vifuatavyo ni baadhi ya sababu wazitoazo watumiaji wa madawa ya kulevya wanasema wao hutumia ili kusahau matatizo, au baada ya kushawishiwa na marafiki zao,kwa ajili ya upweke,kupunguza mawazo,umasikini,udadisi au kuijifunza kutoka katika familia zao,kukataliwan.k.

    Sababu hizi zote zinazotolewa na watumiaji wa dawa za kulevya hazina msingi kama watakuwa wamezingatia zile staid za kimaisha tulizojifunza katika somo hili.kama ni ushawishi kwa vyovyote ukizingatia uchaguzi sahihi wa aina za marafiki huwezi kushawishika,Nimesema sababu hizi si za msungi kwani Yesu Kristo alipitia aina yoote hiyo ya matatizo,ambayo vijana wengi hupitia ,alifiwa na baba yake mlezi Yusufu alikuwa mpweke duniani kuliko mtu awaye yote alikuwa na huzuni, na masikitiko,alikuwa masikini roho yake ilikuwa na huzuni nyingi kiasi cha kufa alisalitiwa na watu wake  na hata rafiki yake wa karibu aliyemgharamikia,aliteseka msalabani na kuaibishwa akiwa uchi kabisa mbele ya watu waliomheshimu lakini pamoja na hayo yoote hakutafuta faraja kwa kilevi kwani hata alipokuwa msalabani mtu alimletea kileo ambacho kingemfanya aiwena fahamu,apunguze migandamizo na upweke lakini alikataa (Marko 15;23) lakini alipopelekewa kinyaji ambacho sio mvinyo alikipokea (Yohana 19;18-30)Pamoja na yote ambayo Yesu aliyapitia yakiwemo mashitaka ya uongo,kukataliwa,kusalitiwa bado hakukatataamaa na kuamua kuwa mlevi.

     Dawa ya kuvunjika moyo na kukatishwa tama na upweke ni kujitoa kwa Mungu,katika sala na maombi,biblia inasema na tumtwike yeye fadhaa zetu zote maana yeye hujishughulisha sana na mambo yetu,furaha ya kweli haipatikani kwa kunywa gongo au madawa ya kulevya furaha ya kweli hupatikana kwa Yesu kwa kumkubali na kumwamini moyono Yeye alisema njooni kwangu ninyi nyote wenye kuelemewa na mizigo nami nitawapumzisha ,Mjaribu Yesu,vunja urafiki na walevi,jifunze kujitia nidhamu jiwekee mipaka,muombe Mungu na tembea na wenye hekima, Kuwa mtu waibada na utakuwa huru toka katika madawa ya kulevya.