UTANGULIZI:
Umasikini ni moja ya matatizo makubwa sana duniani na
hususani barani Afrika, katika inchi 52 zilizoko bara la afrika 40 ni masikini sana,
miji yao imejawa na watu duni waliokosa mahitaji ya msingi ya maisha, kuna
wimbi kubwa la watu wasio na makazi, wakimbizi, omba omba, watoto wa mitaani,
watu wasiojua jioni watakula nini, wenye Afya zisizo ridhisha, siasa zisizoleta
matumaini, na kila aina ya unyonge na ujinga
katika makundi ya watu hao walio masikini wengi wao ni wale waliookoka
na kukimbilia makanisani ili kujiridhisha kwa Mungu, katika somo hili ni
makusudi kabisa ya Mungu kujifunza somo hili Mkristo na Uchumi kwa kusudi la
kutoa mafunzo kwa wakristo ili kupata majibu ya Kibiblia kuhusu Uchumi Mwanzo
9;1-3,2Falme 6;24-29.
Hali halisi ya
umasikini ni mbaya kiasi cha kutisha barani Afrika kwa mfano njaa peke yake inaonekana kuwa tatizo kubwa kuna watu wengi
ambao hawashibi chakula utafiti
uliofanyika kati ya mwaka 188-1990 unaonyesha kuwa waafrika zaidi ya milioni 168 wameathiriwa na
njaa kali na inasemekana kuwa kuna
ongezeko la watu milioni 40 kila baada ya miaka kumi ambao nao watakuwa wenye njaa, mamilioni ya
watoto wa kiafrika wanaugua Kwashakoo
hii maana yake ni kuwa wanadumaa kiakili kimwili na kimaendeleo na hata kufa
Naandika kitabu hiki nikiwa na matumaini kwamba Kanisa lina
uwezo wa kupambana na umasikini kivitendo hata ingawa Yesu alisema kuwa
masikini mnao siku zote Mathayo 26;11 lakini Bado alitufundisha kuwa tunaweza
kuwasaidia na kufanya mambo ya kupita
kawaida kwa ajili yao Hatutaki kutoa matumaini hewa kama zifanyavyo serikali
nyingi Hapa Afrika kwani kanisa limeagizwa na kufundishwa kuwa moja ya njia ya
kuwa wakamilifu ni pamoja na kuacha kabisa ubinafsi na kufanya kitu kwaajili ya
masikini Mathayo 19;21
Ssi tunaweza kuonyesha upendo hata wakati ambapo hali
inaonekana kuwa isiyoridhisha, tunaweza kutoa tumaini pasipo na tumaini tunaweza kufundisha watu na kuondoa ujinga na
kuwaonya kuwa waache uvivu na wafanya kazi kwa bidii yao tunaweza kuwakumbusha
kuwa watumie karama ya akili walizopewa na Mungu kubuni na kujituma na
kuzalisha mali hata kwa kuanzia na mitaji midogo sana na hatimaye kufikia
miradi mikubwa hii inawezekana kwa waliosoma na hata wasio soma ni wajibu wetu
ni wajibu wangu kuwajulisha watu na kanisa kuwa Mungu anahusika sana na maswala
ya uhitaji wa watu wake na hivyo kuna
umuhimu mkubwa wa kanisa kuwa na mafundisho kama haya ili kuamsha hari ya
waamini wetu kuwa tayari na maswala ya kukuza uchumi kwa kufanya kazi ka bidii
kuwa wabiunifu huku tukimuomba Mungu, ni makosa kuwapa watu tumaini la muujiza
pekee kwani inaweza kusababisha wau kuwa wavivu na kutokufanya kazi wakisubiria
kulishwa na kunguru tu huo sio mpango wa Mungu wa kudumu Ingawa Mungu aweza
kufanya kwa Muda, lakini asili ambayo pia ji matokeo ya uumbaji wa Mungu
iliumbwa kwa ajili yetu na ni muhimu kitumia juhudi jumlisha na kumomba Mungu
jibu ni kuwa tutakuwa na uchumi ulio imara Mungu akubariki sana unapopitia somo
hili, ndimi mjoli mwenzenu katika shamba la Bwana Rev. Kamote.
Tutajifunza somo hili kwa kuzingatia vipengele nane
vifuatavyo;-.
Maana
ya Uchumi
Mwanzilishi
wa Uchumi
Madhara
ya dhambi katika Uchumi
Umuhimu
wa kuwa na Miradi ya kiuchumi
Mambo
ya muhimu ya kuzingatia katika kuendesha miradi
Mkono
wa shetani dhidi ya Miradi ya watu wa Mungu
Namna
ya kupata mtaji na elimu ya miradi
Faida
za kuwa na Wakristo wenye uchumi mzuri
Funguo
kumi na mbili za Mafanikio.
SOMO: MAANA YA UCHUMI
Muhubiri; Mchungaji Innocent Mkombozi Kamote
A. MAANA YA UCHUMI:
Uchumi ni sayansi ya Uzalishaji mali na matumizi ya Utajiri
wa asili tuliopewa na Mungu Ni mfumo wa uzalishaji mali katika jamii kupitia
mitaji ambayo tumepewa na Mungu. Ni sayansi ya uzalishaji wa mali katika jamii,
namna ya kusambaza bidhaa na utafutaji wa masoko, Tangu zamani sana watu wenye
akili waliweza kutumia akili na ujuzi waliopewa na Mungu ili kuboresha maisha
yao inasemakana kuwa akili ndio karama kubwa na mtaji mkubwa wa kwanza ambao
Mungu aliwapa wanadamu moja ya majibu makubwa ya maana kwanini nchi yetu
inaendelea kuwa masikini jibu ni kwa sababu tumeshindwa kuitumia karama ya
akili tuliyopewa na Mungu katika kuyaendeleza maisha yetu, inasemakana kuwa
kisaikolojia mpaka wanadamu wanakwenda kaburini hata kama wameishi sana hutumia
asilimia 30% ya akili walizopewa na Mungu na kuwa asilimia 70% huzikwa
mchangani bilakutumika Katika biblia iko mifano ya watu wa kwanza kutumia akili
ambao ni waanzilishji au mababa
§ Badala ya kuhangaika kwenda kuwinda
wanyama waligundua na kuamua kufuga wanyama waliokuwa wamepewa na Mungu Mwanzo
4;20
§ Badala ya kukaa wakiwa wapweke baada
ya shughuli za kutwa nzima za mahangaiko walitegeneza vinubi na filimbi Mwanzo
4;21
§ Na badala yakutumia zana duni za mawe
walianza kutumia akili na kufua shaba na chuma Mwanzo 4;22
Mungu anataka kila mwanadamu mwenye viungo vilivyo kamili
kuzalisha mali alipomuumba mwanadamu hakutaka akae vivihivi alitaka mwanadamu
aitunze Bustani na kuilima Mwanzo 2;15 “akamweka katika Bustani ya Eden ailime
na kuitunza” ni muhimu kufahamu kuwa sio mapenzi ya Mungu watu kukaa na
kutokufanya kazi ili Mungu ampe mtu mali na uhitaji inahitajika kila mtu
kujibidiiisha katika kila alifanyalo Mungu anachukizwa na uvivu Paulo mtume
alisema yeye asiyefanya kazi Kula na asile 2Thesalonike 3;10-12. Inashangaza
kuona kuwa watu wengi waliookoka ndio wanakuwa na uvivu wakiacha
kujishughulisha Bwana ampe neema kila mmoja aweze kujishughulisha katika jina
la Yesu.
B. MWANZILISHI WA UCHUMI:
Mtu awaye yote ambaye atazungumzia maswala ya uchumi au vyanzo vya uchumi au mwanzilishi wa uchumi
bila kumtaja Mungu mtu huyo ni dhalimu kupita kawaida, Mungu Yehova ndiye
mwanzilishi wa Uchumi swala zima la uchumi haliwezikuwa na kibali kama
utamuweka Mungu pembeni Yeye ndiye aliyetoa mitaji yote ya Uchumi tuliyonayo
wanadamu zaidi ya yote ndiye aliyetupa akili abao ni mtaji mkubwa na mkopo wa
hali ya juu na ndio maana Mungu anapotudai zaka au sadaka na matoleo ni haki
yake kabisa kwani vitu vyote vinatoka kwake wala sio kuwa Mungu anatudhulumu no
Hapana kama mwanzilishi wa uchumi. Miradi na mitaji pamoja na mkopo si vibaya
akipata kitu kutoka kwetu
-
Mungu ndiye mwanzilishi wa uchumi
-
Miradi,
mitaji na mikopo
Mtu anaweza kuuliza swali ni kwa vipi na kwa namna gani Mungu
ameanzisha maswala ya uchumi au kwa naman gani anatoa mikopo mitaji na miradi?
Katika ulimwengu huu wa kawaida Mwanzilishi wa Uchumi
anajulikana kama Adam Smith lakini katika imani yetu Mwanzilishi wa Uchumi Ni Mungu
Adam Smith
Adamu
smith mwandishi maarufu wa maswala ya uchumi wa Mataifa anajulikana sana kama
mwanzilishi wa aina ya uchumi ulioko sasa Duniani “Founder of Morden Economics” alishauri kuwa Mashindano Binafsi na
huria au soko huria linamchango mkubwa sana wa kukua kwa uchumi kuliko masoko
yanapoongozwa na serikali Tangu mwaka 1776 Wakati smith alipoweka wazi kazi
zake mjadala wake unaoonekana kuhalalisha mfumo wa kibepari zaidi kuliko wa
kijamaa na unakataza serikali kuingilia maswala ya kibiashara Smith aliamini
kuwa Biashara huria hukuza uchumi kwa kasi sana na kwa matokeo mazuri kama kwa
mkono usioonekana.
KWA VIPI MUNGU ALIANZISHA UCHUMI:
Aliumba Dunia na vitu vyote vilivyomo kabla ya kumuumba
mwanadamu, na kumtengenezea mazingira yenye kuruhusu uzalishaji mali, mwanadamu
aliumbwa siku ya mwisho ili kwama mali, mitaji na miradi iweze kumtangulia kwa
hivyo mwanadamu alikuta kila kitu kutoka kwa Mungu na alipewa akili ili atawale
kila kitu na kukitumia na kukitunza ( Mwa. 1: 1-31) Kila wakati Mungu
alikumbusha kuwa amewapa wanadamu kila kitu Mwanzo 1;27-31, 9;1-3.
MAZINGIRA YENYEWE NI
KAMA:
1.
MAJI ( Bahari, Maziwa na
Mito na chemichemi) asilimia kribu 70 ya ulimwengu ni maji na katika
maji kuna utajiri mkubwa sana kuna maswala ya
o
Uvuvi,
kilimo, uzalishaji, umeme,umwagiliaji
o
Maji
ya kunywa. kufulia nguo na kuoga na kustarehe kwa kuogelea
Kupitia
uvuvi Mungu ameweka kila aina za samaki ni wajibu wa mwanadamu kutafuta namna
atakavyowatoa na kuwauza samaki wengine ni wa thamani sana Mungu amewaumba wa
kila aina kwa maji chumvi na maji baridi ni chakula kutokakatika maji kumbuka
hakuana mvuvi amewaweka humo au anayeaga asubuhi kuwa anakwena kuvua mali yake
angalia ni Mungu amewapa wanadamu wamo katika maji, tunaweza kuyatumia maji kwa
kumwagilia mboga, kwa kunywa, kwa burudai na michezo kwa nguvu za umeme usafiri
na kadhalika, maji ni asili mali kubwa sana sehemu nyingine maji yasikopatokana huzwa kwa thamani na hata
watu wanao yatengeneza kwa kuyasafisha na kuweka kwenye chupa na kuyapa majina
ya aina mbalimbali kwa hakika hawatumii maji yao wanatumia maji ambayo Mungu
ametupa unaona! Kumbe basi Mungu hapaswi kulamiwa kwa Umasikini wetu ametupa
kila kitu
2. ANGA.
o
Anga ni mtaji mwingine tuliopewa na Mungu
angani leo kunatumika kwa mambo mengi Kwa safari za Ndege, kwa mawasiliano ya
satellite na mawasiliano ya Redio Televisheni na simu za mkononi aidha anga
linaweza kutumika kwa utafiti wa kisayansi kwaajili ya nyota na sayari,na hata
kwa maswala ya ulinzi na vita anga linahusika na ukuaji wa mimea na uletaji wa
hewa nzuri nguvu za upepo na mbingu ziletazo mvua kwaajili ya kilimo pamoja
na Burudani
3. ARDHI, (NCHI)
o
Ardhi
ni utajiri mkubwa sana inahusika katika kutuletea chakula kinachotokana na kilimo
cha vitu vya aina mbalimbali, kuna kila aina za udongo kwaajili ya ujenzi,
chokaa simenti, Mafuta, lami, gesi, ujenzi wa barabara majengo, Mazao nguo
Madini ya kila aina hakuna aliyeviweka ni Mungu ameweka humo, kuna makaa ya mawe
kwaajili ya nishati na matumizi ya nyumbani kuna miti ambayo ni dawa kuna miti
ya mbao za kila fanicha na matumizi ya ujenzi kwa kweli Mungu ametupa kila kitu
kushindwa kuvitumia ni kwaajili yetu wenyewe kushinda kutumia akili tuliyoipewa
na Mungu
4. WANYAMA:
o
Wanyama
tuliopewa na Mungu ni hazina wanatumika
katika kila Nyanja kuna wanyama wa kutubebea mizigo kama Punda na ngamia, kuna
wanayama wanaoweza kufanya kazi za kilimo kama punda na madume ya ng’ombe kuna
wanayama wa ulinzi kama mbwa paka,kupitia wanyama tunapata maziwa, mayai,ngozi za
viau, mikoba urembo,nyama mbolea Mwanzo
9;1-3 wako ndege wa kupendeza nchi nyingine hutumika kwa utalii na mapambo kaa
kasuku chiriku mbuni n.k.
5. MIANGA JUA, NYOTA, MWEZI
o
Mianga
ni ya muhimu sana mwanga wa jua una vitamin D, unasaidia katika ukuaji wa mimea
Photosynesis, nguvu za umeme joto la mwili la kukaushia nguo kwa udobi kuanikia
bidhaa nyota na mwezi pia hutumika kwa maswala ya kisayansi piam inasemekana
kuna uhusiano wa ukuaji wa nywele za binadamu na mwezi, nyota hutumika kama
alama au mifano mfano watu maarufu huitwa super stars, Abrahamu alionyeshwa
uzao wake kuwa kama nyota za angani,Nyota hutumika pia kwa utukufu wa Mungu na
kadhalika
6. MBEGU.
o
Mungu
ametupa mbegu Karibu kila mmea una mbegu duniani, mbegu ni mtaji tunazipanda na
Mungu huziongeza Mwanzo 1;29, 26;12, hatupaswi kuziharibu mbegu kufanya bading
ni kinyume cha maandiko Biblia imakataza kufanya buding ya mimea kwani kwa
kufanya hivyo tutapoteza asili ya mbegu tulizopewa na Mungu Torati 22;9,Lawi
19;19.
o
Katika
mazingira yote Mungu alivyomuumba mwanadamu. Utaona swala la uchumi (uzalisha mali) likihusika Mungu alitaka
wamadamu wawe na kila kitu na aliwapa kiloa kitu kwa msingi huo awaye yote
anayezalisha mali ni lazima kwamba anatumia mazingira aliyayaoumba Mungu
kunufaika kwa uzalishaji mali.
o
Mungu
anataka wanadamu wazalishe mali hili lilikuwa ni mpango wake kabla ya anguko la
mwanadamu kumbuka kuwa pia Mungu ndiye mwanzilishi wa miradi kama ilivyo kwa
maswala ya uchumi.
MUNGU PIA NI MWANZILISHI
WA MIRADI.
o
Mungu
alimuanzilishia Adamu mradi wa
Bustani ( Mwanzo 2: 8: 15 - 16) Mungu alimwabia
o
1.
Ailime
o
2. Aitunze na
o
3. Ale matunda yake,
Mungu alitaka mwanadamu autunze mradi
aliomuanzishia na kuuendeleza kabla ya anguko.
MPANGO WA MUNGU KUHUSU
UCHUMI KABLA YA ANGUKO LA MWANADAMU.
o
Kufanya
kazi ya uzalishaji mali pasipo jasho na uchungu kazi ilikuwa ikifanyika kwa furaha maana alipewa kama zawadi.
MADHARA YA DHAMBI KATIKA UCHUMI.
Mpango wa Mungu wa uchumi kwa mwanadamu kabla ya anguko
ulikuwa sio wa majuto wala kutoka jasho
na uchungu kama ilivyo leo lakini baada ya anguko la aina binadamu shuhuli zote
za uzalishaji mali zilibadilika na kuwa ngumu sana kama sehemu ya adhabu kwa
sababu ya dhambi na kuiasi sauti ya Mungu Mwanzo 3;17-19
Kazi zote za uchumi/ uzalishaji mali zilibadilika zilikuwa
ngumu sana kama adhabu ya dhambi. (Mw.
3: 17- 19)
1. Ardhi kulaaniwa.
2. Mwanadamu alianza kula na kupata
chakula kwa uchungu.
3. Mwanadamu alianza kula kwa jasho.
4. Mwanadamu alianza kuzalisha mali na
chakula kwa uchungu huku Michongoma/ miiba imezaliwa katika ardhi ituchome.
5. Kwa ujumla Upinzani ni mkubwa katika mfumo wote uchumi na upatikanaji wa mali hasa kwa
njia za halali
UMUHIMU
WA KUWA NA MIRADI YA UCHUMI
I.
KUWA NA MIRADI YA UCHUMI.
A: MAANA YA MRADI.
Miradi ni shughuli yoyote ya halali inayoweza kusaidia mtu
kuchuma mali na kumuingizia kipato, Mtume Paulo aliposema kila mtua
ajishughulisha na kufanya kazi hakumaanisha
kuajiriwa tu lakini kila mtu
aliyeokoka anaweza kujiajiri 2Wathesalonike 3;11 ni dhambi na makosa kumsaidia
mtu ambaye ana nguvu na akili kamili kwa kumpa chakula na mavazi ni kufuga
ujinga lazima kila mtu ajishughulisha kufanya kazi
-
Ni kazi yoyote ya halali inayozungumzia mtu upato.
B. AINA
MBALIMBALI ZA MIRADI YA UCHUMI AMBAYO MWANADAMU ANAWEZA KUIFANYA
1. MIRADI YA MUDA MFUPI :
Miradi ya muda mfupi ni miradi ambayo
inaweza kuanzia siku moja mpaka miezi sita
miradi hii ni kama kufanya vibaua, kubeba mizigo, kupiga kiwi na kufanya
biashara za kimachinga, kupika chakula, kulima Bustani, kufuga kuku, nguruwe,
kulima vibarua hii ni miradi ya muda mfupi kwaajili ya kutengeneza mtaji mkubwa
zaidi kwa kawaida huanzia siku 1- miezi 6.
2. MIRADI YA MUDA MREFU.
Miradi ya Muda mrefu ni shughuli za
uzalishaji mali zinazoweza kufanyika kuanzia miezi 6 na kuendelea miradi kama hiyo inaweza kujumuisha maswala ya
kilimo kwa mfano Nuhu alianza kuwa mkulima wa zabibu Mwanzo 9;20, pia miradi ya
muda mrefu inaweza kuhusisha swala la ufugaji wa wanyama kama ngo’mbe, mbuzi,
kondoo na mfano ni Abrahamu yeye alitajirika sana kupitia mifugo Mwanzo 13;2,
Isaka aliamua kuwa mkulima Mwanzo 26;12, Yako mazao mengine rahisi na yenye bei
kubwa kama Pilipili, Soya,Mananasi, Michungwa, pia unaweza kuwa na miradi ya
mashine za kusaga na kukoboa, uchimbaji wa madini, kilimo cha ndizi, ujezi wa
shule, za chekechea, Msingi na sekondari, vyuo vya ualimu na vikuu, duka la dawa,
na vifaa vya ujenzi, viwanda vidogo, ufyatuaji wa matofali kwa kawaida miradi
hii kuanzia miezi 6 na kuendelea, kilimo
cha mahindi, maharage, Mazao ya biashara.
3. KUELIMISHA WATU:
Kuelimisha watu pia ni mradi wa Muda
mrefu sana wachina wanausemi usemao
“Usimpe mtu samaki bali mpe ndoana na kumuelekeza namna ya kuvua samaki” usemi
huu una maana sana kuwa unapojaribu kumsaidia mtu katika mahitaji yake bila
kumfundisha namna ya kuzalisha na kujitegemea nafanya kazi bure, mtu anayeomba
samaki leo akapewa kesho atahitaji tena lakini aliyefundishwa namna ya kumtoa
majini anajua mwenyewe namna ya kumpata anapoishiwa, Kuelimisha watu ni mradi
wa muhimu sana hata ingawa ni wa muda mrefu watu wenye ujuzi wa kujenga,
useremala, kupaua , ufundi umeme na kadhalika wana ujuzi ambao ni wa kudumu
Mithali 9;9
II.
MAMBO MUHIMU YA KUZINGATIA KATIKA UENDESHAJI WA MIRADI:
A.
Maombi.
Tumejifunza
kuwa Mungu ndiye mwanzilishi wa Mitaji na miradi na Uchumi kwa ujumla kwa mtu
aliyeokoka ni muhimu sana kukumbuka kuomba kwa Mungu ili kwamba aweze kukupatia
mtaji au mradi usizitegemee akili zako mwenyewe wala usimtagamee mwanaamu hata
ingawa Mungu hutumia wanadamu Yeremia 17;5-11, Nehemia alikua na maonao a
ujenzi wa ukuta wa Yerusalem hata ingawa hakuwa anajua namna atakavyouanza
mradi huo wa ujenzi wa Yerusalem alimuomba Mungu na ndipo Mungu alipougusa moyo
wa Mfalme na akasaidika kuppata vifaa kwa shugfhuli za ujenzi Nehemia 1;1-2;8.
B.
UTAFITI
Ni
muhimu kufahamu kuwa ni lazima ufanye utafiti wa kutosha wa mazingira ya mradi
. Mazingira ya eneo la mradi ni muhimu sana Musa na Yoshua Ingawa walikuwa
wameahidiwa nchi ya kanaani na Mungu Bado walilazimika kutuma wapelelezi
kuichunguza nchi Hesabu 13;1-3,16-20 hiyo ni ya namna gani watu wake ni wa
namna ani na kuna mazao ya namna gani, kwa mfanya biashara ama mtu anayetaka
kufanya mradi lazima awe makini kuchunguza vya kutosha kuwa watu hao wanataka
nini na ni nini kifanyike kuwafikishia kile unachokitaka kukifanya, kama mahali
hapana mashine ya Kusaga na watu wa mahali hapo wanahitaji weka mashine hiyo
mahali hapo zingatia haya yafuatayo kwa ;-
1. KILIMO:
Chunguza
maswala ya muhimu yafuatayo;-
·
Hali
ya udongo.
·
Majira
yafaayo.
·
Hali
ya Hewa.
·
Usafiri
na wadudu waharibifu.
2. BIASHARA:
Chunguza
endapo kuna;-
·
Walaji/
wateja wingi/ Ushauri
·
Bidhaa
inayopendwa na inayouzika
·
Ushindani
ulioko (wingi wa wauzaji)
·
Usafiri
(harama za usafirishaji)
C.
UPATIKANAJI WA MTAJI:
Moja
ya maswali muhimu sana kwa mtu asiye na kitu ni kujiuliza kuwa atapata wapi
mtaji? Ili aanze kufanya Biashara na kujikwamua kiuchumi hapa tunajadili namna
mbalimbali za kupata mtaji wa kiuchumi
§ ZIPO NJIA SABA ZA KUPATA MTAJI (MW. 41: 38- 40)
I.
Akili
II.
Akili
ya kujifunza ( Elimu)
III.
Nguvu
na Bidii ( Mith 31: 17)
IV.
Vifaa/
vitendea kazi mf. Toroli, Baiskeli, Mkokoteni.na n.k
V.
Mikopo,
Benki- au ndugu na rafiki.
VI.
Machinga;
( Mithali 12: 14)
VII.
Vyanzo
visivyo Rasmi Zawadi – tuzo za uaminifu.
1. House girly.
2. Mtumwa
3. Mtumishi serikalini
4. Mtumishi wa – Mungu
5. Uwekaji wa akiba kidogokidogo
6. Uchezaji wa bahati nasibu
7. Urithi wa mali,Shamba, Baiskeli,
Magari, nyumba,
1. HEKIMA AU AKILI
Ni muhimu kufahamu kuwa kabla ya
kuanza kufikiri kuhusu vyanzo vya kifedha na upatikanaji wa mitaji ya
miradi ni lazima ujihoji kuwa je una
hekima au akili? Kama utapewa dola
milioni moja na hekima je utachagua nini? Wengi wanaweza kuchagua fedha wakati fedha bila hekima haina thamani
yoyote, ni muhimu kufahamu kuwa utajiri na mtaji mkbwa zaidi kuliko
vyote ni hekima au akili Mithali 3;13-16
wakati wote Mungu aliwaweka juu na kuwaimarisha wenye hekima na kuwaweka juu ya
wapumbavu 2Nyakati 1;10 Yusufu aliwekwa juu kusimamia mradi mkubwa sana huko
Misri kwa sababu Mungu alikuwa amempa hekima Mwanzo 41;38-40,1Wafalme 3;8-14,
Hekima hii au akili hii nin ile inayomuweka Mungu mbele, mtu akiwa na uchumi
mzuri kasha asimuweke Mungu mbele huweza kupokonywa mali na mtaji alionao kwa
haraka sana Luka 12;16-21. Tunaweza kuwa na hekima kwa kuomba Yakobo 1;5, Mungu
anafahamu kuwa kuwekeza mtaji mkubwa kwa mtu mbumbavu kuna uwezekano mkubwa wa
kusambaratika na mtu huyo kuingia katika uharibifu mkubwa wako watu ambao Mungu
akiwapa kamtaji Fulani na mambo yakaanza kuchanganya anaanza kunyanyasa watu
Mithali 21;17, anaweza kufanya mambo ili watu wajue kuwa amebarikiwa au ataanza
kunyanyasa watu 1Samuel 25;25;1-12 tu fedha kidogo tu tukiingia badala ya
kuwaza namna anavyoweza kuzalisha tena utaona anaanza kujipongeza au kuanza kutesa Bila hekima ya Mungu Utajiri
au fedha ni msiba mtupu Mithali 10;22
watu wasiomcha Bwana huishi maisha ya
huzuni kama umeiba unakuwa na hofu ya kuibiwa Mungu hachanganyi Baraka zake na
huzuni.
2. AKILI YA KUJIFUNZA (Elimu) Mithali 12;1,4;13.
Njia nyingine ya kupata mtaji na mali
ni kupitia akili ya kujifunza kupitia Elimu mbalimbali Kumbuka Bwana wetu Yesu
alikuwa Fundi Kapenta kazi aliyojifunza kwa Baba yake, Tunaweza kujifunza
maswala kadhaa kutoka kwa watru wengine kwa mfano wa
§ Ufumaji wa vitambaa, kofia za watoto,
mikeka, vikapu n.k.
§ Utengenezaji wa mishumaa
§ Utengenezaji wa batiki
§ Kusomea elimu ya awali chekechea
ufundishaji
§ Kujifunza upishi wa aina mbalimbali,
ufundi, Baiskeli umeme magari ujenzi n.k
§ Wakristo wana nafasi ya
kushikirishana vipawa Matendo 18;1-3
§ Ujuzi wa kufunga antenna na madishi
ususi na ufumaji
Haya ni maswala ambayo tunaweza
kujifunza kutoka kwa wenzetu kupitia elimu ya kujifunza
3. NGUVU NA BIDII
Mithali 13;4 6;6-11
Nguvu na bidii linaweza kuwa sababu
ya kupata mtaji Mithali 31;10-25 Biblia inazungumzia kuhusu mke mwema kuwa ni
mjasiriamali 17&25 mwanamke huyu ni
mwenye bidii Biblia inapiga vita sana swala la uvivu uvivu ni ulegevu ni hali
ya kutokuwa na bidii na uvivu unaleta umasikini Mithali 10;4 Mithali 20;13.
Katika hali ya kawaida pia hata wale wanaofanya kazi wanatakiwa kuwa na bidii
na juhudi katika kufanya kazi zao.
4. VIFAA /VITENDEA KAZI (nyenzo).
Vifaa vya utendaji kazi wakati
mwingine ni va muhimu kwani ni mtaji au ni nyenz ambayo inaweza kutupatia mtaji
vifaa kama vifuatavyo vinaweza kabisa kutupa mtaji au kutupatia kazi ya
kujipatia kipato
§ Mikasi ya kukatia michongoma
§ Baiskeli
§ Toroli
§ Fyekeo
§ Chepe/panga/mkokoteni.
§ Sindano na uzi wa kushonea viatu.
Ni muhimu kufahamu kuwa mkasi wa
kukatia michongoma unaweza kukupatia fedha na wakati mwingine hata kisu na zana
nyingine zilizotajwa hapo juu ni za muhimu sana katika kutupatia fedha kazi
yetu kubwa itakuwa ni kunusa uhitaji uko wapi? Na kisha unajipatia ajira za
muda mfupi na baadaye unaweza kufikiri juu ya kupanda kutoka hatua moja hadi
hatua nyiongine.
5. MIKOPO:
Moja ya njia ya kupata mtaji wa
kiuchumi ni mikopo Mathayo 25;14-27 tunaweza kupata mikopo kutoka kwa watu
binafsi, Benki, vyama vya kuweka na kukopa Saccos na kadhalika jambo la msingi katika swala la mikopo ni
kuzingatia masharti ya wenye kuutoa
Kumbuka wakat wote unapochukua mkopo
hakikisha kuwa unakwenda kuzalisha mali
ambazo kwa ujumla utakuwa umezifanyia utafiti wa kutosha, andaa mbinu na
mazingira ya uzalishaji mali, kumbuka kuwa usichukue mkopo kwa lengo la kununua
vitu kama t.v, sofa n.k Hakikisha kuwa mkopo unazalisha vya kutosha unarudisha
marejesho ya watu na faida unaweza
kuitumia katika kukuza mtaji na au kununua mahitaji yako
Jihadhari na kuweka Rehani mali zako
kwaajili ya mkopo Miali 22;26-27 Wakati wote kumbuka usiwaze mambo makubwa sana
unaweza kukopa lakini usikope fedha nyingi sana unaweza kukopa kwaajili ya
biashaa ndogondogo na kisha ukaanza kuzitembeza machigays Machinga; ( Mithali
12:14) hata hivyo kukopa kwa mujibu wa Biblia kunakuafanya uwe mtumwa Mithali
22;7
6. MACHINGA MITHALI 12;14.
Unaweza kufanya biashara ndogo ndogo
kama za kimachinga kwa muda kasha mtaji wako unapokuwa unaweza kufanya kazi
zingine
7. VYANZO VISIVYO RASMI.
Vyanzo visivyo rasimi vinaweza kuwa
sababu ya kupata mtaji lakini vinaitwa vyanzo visivyo rasimi kwa kuwa hutokea
kwa nasibu tu jambo la msingi ni kuishi bila kuvitegemea lakini vinaweza
kutokea hapa tunavizungumzia kuwa vinapotokea basi isiwe sababu ya kuvitumia
vibaya badala yake iwe sababi ya kuzalisha mali zaidi ili kuweka uchumi wako
kuwa mzuiri. Uwekaji akiba kidogokidogo nalo ni jambo la msingi inasemekana
kuwa mtu anaweza kuweka akiba 20% ya kipao chake na kinapofikia hatua ya
kuanzisha mtaji basi ni muhumu kuanzisha lakini baada ya utafiti wa kutosha
kujua nini kitalipa
a. Tuzo za uaminifu
b. Zawadi za uchapa kazi bora/motisha
n.k
c. House girly. Mwanzo 30;25, Mwanzo
39;2 2wafalme 5;1
d. Mtumwa
e. Mtumishi serikalini
f.
Mtumishi
wa – Mungu
g. Uwekaji wa akiba kidogokidogo
h. Uchezaji wa bahati nasibu
i.
Urithi
wa mali,Shamba, Baiskeli, Magari, nyumba,
MAMBO
YA MUHIMU YA KUZINGATIA KATIKA KUENDESHA MIRADI
ELIMU YA MRADI:
§ Uwe na ufahamu wa
1. Soko la
bidhaa
2. Faida na hasara
3. Kutunza kumbukumbu.
4. Kuwaheshimu wateja.
5. Ushirikiano na wafanya biashara
wengine.
BIDII / JUHUDI.
§ Wahi kazini ( nidhamu)
§ Acha uzembe kazini. (muda ni mali)
UVUMILIVU;
§ Usikate tama.
§ Mvumilivu hula mbivu.
MAOMBI.
§ Ombea mradi
§ Usitegemee akili ( 4: 13- 17)
§ Nyenyekea ( I Petro 5: 6-9
KWA NINI.
Kiburi huambatana na mafanikio
Wengi wamemwacha Mungu.
MKONO
WA SHETANI DHIDI YA MIRADI YA WATU WA MUNGU
Ni muhimu kufahamu kuwa Shetani kama alivyo Adui wa Mungu katika maeneo
mengine pia ni adui mkubwa wa Miradi ya uchumu kwa watu wa mungu kwa msingi huo ni muhimu kuwa na uelewa
huo ili shetani asipate kutushinda kwa
kukosa kuzijua Fikra zake
-
Alishambulia Miradi ya Uchumi Ya Ayubu ili kwamba aweze
kumkufuru Mungu Ayubu 1;1-2; Ni muhimu kufahamu kuwa shetani atashambulia
uchumi pamoja na Miradi ya auchumi ili kwamba mtu wa Mungu aghadfilike na
kuchukizwa na njia za Mungu wengi wanapoharibikiwa na miradi yao ni rahisi pia
kuuacha wopkovu na uadilifu kwa kuwa miradi yao ya Uchumi imeguswa.
-
Alimshambulia
Yusufu ambaye kwa mikono yake Miradi ya Uchumi ya Potifa ilikuwa ikifanikiwa na
akawekwa gerezani, Sheatani anweza kukushambulia kwa maneno ya uongo Kazini
kwako kusudi upoteze kazi Mwanzo 39;1-21
-
Alishambulia
Cheo cha Nabii Daniel Daniel 6;1-5, siku zote mipango na mikakati ya shetani ni kutupeleka katika
makanwa ya simba ili tutafunwe na
umasikini Shetani anaelewa wazi kuwa kufanikiwa kwa mtu wa Mungu ni kufanikiwa
kwa kazi ya Mungu shetani ni mwivi na mwivi haji ila aibe kuchinja na kuua Mtu
mmoja mwanafalsafa alisema hivi unapoanza mtradi wowote ule ongeza na kiwango
cha maombi, hakikisha kuwa Unaombea mradi wako, na kukemea roho za upinzani,
uwe na bidii na juhudi, uwe mvumilivu, na hakikisha kuwa unapofanikiwa unakuwa
mbali na kiburi Yakobo 4;13-17.
-
Hakikisha
kuwa unatmia hekima kwa kuwaheshimu wateja wako na kuzungumza nao kwa lugha
nzuri uwe na uhusiano mzuri na wafanya biashara wengine.
ADUI MWINGINE WA UCHUMI.
Ukimuacha shetani adui mwingine wa Uchumi na maendeleo ya Mkristo ni MADENI kwa
kawaida mtu anapougua ugonjwa Fulani na akaenda Hospitalini kwa Daktari, kwa
kawaida daktari hana haja ya kujua ugonjwa bali Sababu za ugonjwa kwani wanajua
kuwa wanaweza kutibu ugonjwa lakini lakini ni lazima atafute chanzo cha ugonjwa
Kama mtu ana madeni Dawa yake sio kupata fedha nyingi zaidi bali ni kujua kwanini ana madeni na kuanza
kushughulikia tatizo hilo kwanza.
Sababu za madeni
1.
Kumuibia
Mungu na kutoa kipaumbele kwenye Mambo mengine yetu Malaki 3;7-11, Hagai 1;3-11
Ni muhimu kufahamu kuwa madeni yanayotokana na Mungu hayaponi mpaka
utakapomrudishia zaka ni mali a Mungu ni 1/10 ya mapato yetu, kwa mujibu wa
sheria ya zaka unaweza kuikopa lakini utarudisha riba ya zaka 1/5 mtu
anayemuibia Mungu zaka anajiweka katika kuwa na hali mbaya ya Uchumi Mungu hata
mkemea yeye alaye na mizabibu itapukutisha matunda kabla ya wakati wake, Mungu naweza
kuruhusu panya kula nguo zako, watoto kuugua na fedha ukaipeleka Hospitalini na
kadhalika kwa msingi huo ni muhimu kumtolea Mungu zaka.
2.
Kutumia
fedha kabla Haijatufikia.
Hii ni hali ya kutumia fedha unayotegemea
kuipata, nipatia hii kanga fedha zangu zikija tu nitalipa hii ni tabia
inayokosesha amani wengi sio vema kutumia fedha kabala hujaipata Kumbuka kuwa
Huna fedha Mpaka uepokea fedha Mithali 4;25-26 kwa maana nyingine ni kuwa
unapoazima fedha ni kama unapoteza Muda yaani unaazima muda ja utakuwepo kesho
kulipa? Warumi 13;8
3.
Kumuazima
mtu kitu ambacho hawezi kukinunua
Mfano unamuazima mtu Baiskeli na unajua kuwa
hana uwezo wa kuinunua kisha akaibiwa je hutaingia hasara Biblia inatufundisha
kuhakikisha kuwa hatuwi mzigo kwa watu wengine 2Thesalonike 3;7-8 kama unaweza
kukilipia au kukinunua tena azima, kwa msingi huo pia usipende kuazima kitu
ambacho huna uwezo wa kukinunua au kukilipia gharama.
4.
Kutaka
kuwa masihi wa kila mtu.
Kuna watu ambao wanataka kuwa wenye kumuhudumia
kila mtu anayekuja na tatizo lake unapomuazima mtu fedha unamtia katika madeni
Ni heri kutoa Luka 6;34-35 Ni afadhali kumpa mtu kitu au kiasi kidogo cha kile ulichonacho kuliko kumkopesha na kumtia katika madeni lakini wakati huo huo
kumbuka kuwa huwezi kuwa Mkombozi wa kila mtu unaweza kumsaidia mtu kiasi kasha
ukamuombea Mungu ampe kilichosalia mfano
amekuazima 2000 mpa 500 bila kumdai ni Heri kutoa kuliko kukopesha! Yesu alifundisha hivi kwa sababu uhusiano wa
mtu ni wa muhimu kuliko kile unachokiadai kwa nini uharibu uhusiano na nduguyo
kwa kile kudaiana?
5.
Kumdamini
mtu mwingine.
Halii hii ni ile hali ya mtu mwingine kukopa na
kudaiwa Endapo hatalipa wewe uliye mdamini utalipa badala yake au kwa niaba
yake Biblia inasema ujihadhari na hilo Mithali 6;1-5. Unaweza kujikuta unalipa
madeni yasiyo kuhusu na kuruhusu mtikisiko wa uchumi kwenye familia yako au
miradi yako.
6.
Ukopaji wa
vitu dukani.
Katika mazingra Fulani hapa Tanzania tutajikuta
tunakopa madukani au tunakuwa na vidaftari kasha tunalipa baadaye hili ni jambo
zuri lakini inapotokea unachukua vitu kwa kukosa busara na ukajikuta una deni
kubwa kuliko uwezo wako somola uchumi linakataza hali hiyo kwani haina tofauti
na ukpaji wa fedha.
7.
Kutokubajeti
/au kushindwa kusimamia mpango wako wa bajeti.
Moja ya namna
nzuri ya kutatua migogoro ya kifedha nyumbani ni kuwa na bajeti au mipango ya
pamoja ya namna ya kutumia fedha,watu
wengi hawapendi au hawana Tabia ya kukaa pamoja na kupanga namna ya kutumia Fedha ,mara nyingi
inaonekana kama jambo gumu au wengine wanafikiri si vizuri kufikiri kuhusu
kesho kwa sababu ya andiko hili “Mathayo
6;34” Basi msisumbukie ya kesho kwakuwa kesho itajisumbukia, kumbuka kuwa
wale wanawali watano waliitwa wapumbavu kwa sababu hawakujua bajeti hivyo
walichukua mafuta ya taa yasiyotosheleza kumsubiri bwana harusi, Ni muhimu
kupanga isipokuwa kama wakristo ni muhimu kupanga pamoja na Mungu (Yakobo 4;13-15).Katika kubajeti ni
lazima bajeti izingatie maeneo makuu matatu Maisha yenu nyuma, mlipo na
mnakokwenda, au kipato, matumizi na akiba
Utokako Ulipo Baadae
Sifa kuu tatu za bajeti;-
1 Unabajeti kulingana na kiwango
ulichopata au unachotarajia kukipata
2 Unabajeti kulingana na kiwango cha matumizi
unayotaka kutumia
3 Unahifadhi akiba kulingana na Kiwango
ulichokusudia kukiweka akiba
Bajeni ni muhimu
ikazingatia maswala ya utoaji kwa ajili ya Mungu ushauri ufuatao unashauriwa
kwa wanauchumi wa Kikristo kugawa mapato yao wakati wa kubajeti
Zaka 10%
Akiba 20%
Matumizi 70%
Kwa msingi huo
endapo mtu anakipato cha laki moja 100,000 atatakiwa kuoa zaka 10,000=10%,
Akiba 20,000=20% na 70,000=70% Matumizi.
8. Kuishi
zaidi ya uwezo au kipato.
Hii inaitwa hali
ya kukosa kiasi ni hali ya kuishikwa ushindani .n.k. kila mtu ni lazima ajifunza
kuishi kwa kadiri ya neema aliyopewa na
kuwa na subira Mithali 25;8.
9. Kiburi.
Kibiri ni adui
mmoja mkubwa sana wa mafanikio na kuna uwezekano wa kufungua mlan wa madeni ni
moja ya hatari inayoweza kumfana mtu akafilisika Mithali 16;5, 18-19,11;2 unapotaka
kushindana na mtu mwenye kipato kikubwa zaidi yako unaweza kujikuta uko pabaya
usiige kunya kwa tembo wala usishindane na mtu mwenye kipato kikubwa zaidi
yako.
10. Kumbuka
kuondoa nadhiri Zaburi 66;13-16
Ukimuwekea Mungu
nadhiri usikawie kuiondoa ndivyo Biblia inavyotufundisha hapa tunazungumzia
ahadi za utoaji ambazo wau huziweka kisha wakasahau au kushindwa kuziondoa
NAMNA YA KUTOKA KATIKA MADENI.
1. Maombi
– Muombe Mungu akupa hekima na namna na
jinsi ya kuondoka katika madeni au kuepuka madeni
o
Kubaliana na hali halisi kuwa una madeni ukijua
kuwa utajikwamua kumbuka kuwa hata serikali zinadaiwa kwa hiyo usikatishwe tama
na kudaiwa
o
Mweleze Mungu kuwa unadaiwa na umekosea kuishi
katika hali ya madeni
o
Mshukuru Mungu kwa kila jambo
2. Orodhesha
madeni yote uliyo nayo katia karatasi
o
Panga namna ya kushughulikia madeni yako
o
Tafuta namna ya kuongeza kipato
o
Anza kulipa madeni madogo madogo na yale
yanayokuumiza au anza na makubwa malizia na madogo madogo
o
Panga kipindi maalumu cha kumaliza na kutokomeza
madeni
o
Onea vizuri na
mdeni wako au anayekudai
o
Omba kusamehewa madenikama ikiwezekana Mathao
24;18-22,23-27
3. Kuwa
na tabia ya utoaji
o
Utoaji unatabia ya kutengeneza njia mbili utoaji
na upokeaji hizi ni njia mbili zisizoachana Wafilipi 4;15 Yesu alisema wapeni watu
vitu nanyi mtapewa kwa kipimo cha kushindiliwa na kusukwa sukwa ndivyo watu
watakavyowatendea ninyi Biblia inasema
o
Kuna atawanyae
na huongezewa Mithali 11;24-25
o
Sadaka nzuri siku zote ni kile tunachokiona kuwa
ni cha muhimu kwetu
o
Utoaji huleta Baraka kwetu ni heri kutoa kuliko
kupokea
4. Madeni
na hasara zinapotokea jiulize kama ni uvamizi au upinzani wa adui
o
Endapo unaona vitu vina vinavunjika vunjika au
ngo’mbe wako wanazaa dume tu au anazaa watoto wanakufa unapoibiwa au kutapeliwa
o
Unapogunda kuwa ni upinzani kemea na
usikubalikudhani kuwa kila kitu ni kawaida tu
o
Jiulize kama Mungu anakujaribu ili kwamba usinung’unike Kumbu 8;26, Zaburi 66;10-11
5. Jifunze
kuridhika ni muhimU kujiuliza kuwa madeni yako yanatokana na nini je ni hali ya
kutokuridhika kama ndivyo basi muombe Mungu akupe kuridhika
NAMNA YA KUPATA MTAJI NA ELIMU YA MIRADI
Ø Tambua
kitu au vitu gani vinaweza kuwa mtaji wa biashara zako au mahali pa kuanzia
Ø Ishi
maisha rahisi yakubali na kuyapenda ili kuzalisha zaidi
Ø Jenga
tamaduni ya kifamilia usiwe na tabia ya
kukusanya watu wengi tegemezi zaidi ya wale wa muhimu wa damu isipokuwa inapokuweko sababu ya muhimu
inayokuhitaji kufanya hivyo
Ø Tafuta
kazi ambayo ina kipato kikubwa zaidi
Ø Tafuta
uwezekano wa kupata fedha zaidi
Ø Jiendeleze
kielimu au endeleza mbinu za ujasiriamali
FAIDA
ZA MTU MWENYE UCHUMI MZURI.
A: HESHIMA.
1.
Maisha
anayamudu. Chakula, mavazi, nyumba.
2.
Akiba ya watoto: ( 12: 14b,)
KIJANA – MAANDALIZI KABLA YA KUOA.
B. KUONDOKANA NA
UMASIKINI
Baada ya kufikiri ule nini
Unywe nini,
uvae nini;
Ukale wapi, usafiri,
uhubirije n,k
(2 Nyakati 9: 13- 28) 20: 22)
vip.
C.
KUMTUMIKIA MUNGU KWA UHURU,
Ø ZAKA
Ø SADAKA
Ø MICHANGO
Ø KUSAIDIA WENGINE
Ø UJENZI , KUHUBIRI N.K
Ø MF. DORKAS (MD0) KORNELIO.
FUNGUO KUMI NA MBILI ZA MAFANIKIO
Mungu alituumba kwa makusudi yake muhimu kabisa na kabala ya kutuumba
aliweka mpango wa kusudi la kutuumba kwake, kwa kawaida fundi vyuma anapotaka
kutengeneza geti la hawezi tu kukata
vyuma kabala hajabuni ni geti la namna
gani anakusudia kulijenga , na kuwa
litakuwa na sura gani ? Kadhalika Mungu naye alipotuumba alituuumba kwa kusudi
hivyo ili tuweze kufanikiwani muhimu kwetu kurudi katika kusudi la Mungu la
kutuumba na hiziz ndizo funguo za mafanikio kwetu.
1. Tafuta
kwanza ufalme wa Mungu.
Moja ya njia kubwa ya mafanikio au ufunguo wa
mafanikio katika maswala ya uchumi ni kuhakikisha kuwa tunatafuta kwanza ufalme
wa Mungu hapa tunazungumzia maswala yaimani Mathayo 6;33 wakristo wengi
inapotokea maswala ya kiuchumi yana wachanganyia Mungu anakuwa hapewi
kipaumbele
2. Mtukuze
Mungu katika kila ulifanyalo.
Wakati mwingine ili tufanikiwe ni muhimu kwetu
kumtukuza Mungu katika kila tulifanyalo kuwa na mafanikio ya kifedha na mali
bila kukumbuka kuwa tumeumbwa kwa utukufu wa Mungu kutapalekea mafanikio yetu
kuishia pabaya wengi wa watu
waliofilisiwa na Mungu ni wale ambao hawakujua
au walikataa kwa kusudi kumpa Mungu utukufu na kumuheshimu kwa mali zao
Efeso 2;10,1Koritho 10;31 Mali na fedha wakati mwingine zinawaongoza watu katika kupingana na
makusudi ya Mungu Yona kwa kuwa alikuwa na fedha alilipa nauli ili kukimbbia makusudi ya Mungu Yona 1;1-3,
17,3;1-2 Laini Nehemia kwa kuwa alitaka kujenga ukuta kwaajili a utukufu wa
Mung Mungu alimpatia kila kilichohitajika, watu wengine humtii Mungu baada ya
kukongolewa kwa hali zao za uchumi mfano ni Yusufu upako wa kupelekwa juu au
Musa upako wa kupelekwa chini.
3. Ili
tuweze kufanikiwa tunapaswa kuyatii mapenzi ya Mungu.
Adamu na Hawa walikuwa na uchumi mzuri walipokuwa
katika Bustani ya aden wakiyatii mapenzi ya Mungu, kuyakataa mapenzi ya Mungu
kuliharibu sio tu hali zao za kiroho bali pia halizao za uchumi, kuyatii
mapenzi ya Mungu ni kuishi sawana kanni za Mungu na Neno lake Yoshua
1;5-8,1Falme 2;1-3 siku zote mtu asiposikiliza
sauti ya Mungu anaweza kujikuta anaingia katika halia ya kutokufanikiwa
katika Torati mafaniko yalikuwa ni sambamba na ushikaji wa Toarati ya Musa
mtumishi wa Mungu.
4. Lazima
tukubali kuwa Baraka kwa wengne.
Mungu alipombariki Ibatrahmu alimweleza wazi
kuwa kusudi la kumbariki ni ili awe Baraka kwa wengine Mwanzo 12;2 Mungu
anachukizwa na ubinafsi au choyo wastu weni wanapotoa hata kwa Mungu hawatoi
kwa karimu wanatoa kwa moyo wa choyo au wanatoa ilikwamba Mungu awape ukweli ni kuwa tunampa Mungu kwa sababu vitu vyote ni mali
yake na kila kitu kinatoka kwake 1Nyakati 29;14-15.
5. Uwe
na moyo wa mafanikio.
Moja ya vizuizi vikuu kwa mafanikio yetu a
uchumi ni kuwa na Moyo wa kimasikini mtu mwenye mawazo ya kimasikini ndiye mtu
mwenye moyo wa kimasikini Povert of Mind hiki ni kikwazo kikubwa, watu wa aina
hii huwaza kuwa hawawezi,Haiwezekani, nitashindwa,ni lazima wakati wote
tunapojaribu mambo tuwe na mawazo au mtazamo wa kufanikiwa A winngi attitude
Yabesi ni moja ya mfano mzuri wa watu waliokuwa na mawazo ya kimafanikio hata
pamoja na kuwa alikuwa duni hakukubali kuwa katika hali hiyo 1Nyakati 4;9-10.
6. Tafuta
Fedha za kuwekeza.
Ni muhimu kufahamu kuwa moja ya changamoto
kubwa ya kufanikiwa kiuchumi ni pamoja na kutafuta fedha za kuwekeza, Hakuna
ndoto yoyote ya mafanikio ya kiuchumi inayoweza kutimizwa na kuja kuwa kweli mpaka
fedha za uwekezaji zimepatikana ni muhimu kufahamu kuwa ni gaharama sana kpata
fedha kwaajili ya uwekezaji
§ Badili
mtindo wa maisha - Wakati
mwingine itakulazimu kutumia kitu Fulani kwa muda mrefu bila kukibadilisha
Mfano usibadilishe simu yako ya mkononi kwa kukimbizana na fashion, au gari
yako tumia kwa muda wa kutosha, peleka watoto wako shule za serikali zuilizo
nzuri badala ya Private au inafsi, Nunua vitu kwa ujumla na tumia vizuri badala
ya kununua reja reja, ukinunua kitu nunua kitu kizuri kinachodumu na sio
kitakachoharibika haraka kwa sababu ya urahisi wa bei.
§ Endeleza
Mbinu – Kama bado ni kijana
jiendeleze kwa kusoma kuongeza Cheti kunaweza kukusaidia kuongeza kipato,
jifunze mbinu mbalimbali za kibiashara na pia kujifunza kupika vitu kama keki
na shughuli nyinginezo.
§ Badilisha
kazi – Kubadilisha kazi hapa
tunamaanisha kutoka katika kazi yenye kipato kidogo kwenda kwenye kipato
kikubwa ikiwa ni pamoja na penisheni kwa maisha ya baadaye, wakati mwingine
unaweza pia kuhama kutoka eneo moja kwenda eneo linguine kutoka kwenye mzunguko
mdogo wa fedha kwenda kwenye mzunguko mkubwa wa fedha, au kutoka eneo ambalo
mazao ulani hayasitawi au hakuna rutuba kuelekea kwenye eneo lenye rutuba, au
kutoka katika aina ya biashara ndogo kuelekea kwenye biashara kubwa
§ Ishi
maisha rahisi na ridhika nayo –
Watu wengi wanaweza kuishi maisha rahisi na wakaridhika, hata kama una gari
inayohitaji mafuta unaweza kuwwa na wakati unapanda daladala kama watu wengine
wa kawaida
§ Punguza
safari zisizo na msingi – moja
ya sehemu inayotumia fedha sana ni maeneo ya usafiri badala ya kutumia mabasi
ya kifahari luxury tumia ya kawaida kwani yote hufika au hutumia muda
unaolingana
7.
Epuka utajiri wa haraka haraka – Paulo mtume alisema shina moja la mabaya ya
kila namna ni kupenda fedha lugha hii ina maana ya kuweka mbele maswala ya
utafutaji mali bila kujali sana maswala kuhusu Mungu, epuka njia zenye utata za
kutafuta utajiri au fedha kwa njia za mkato mfano uuzaji wa madawa ya kulevya
una fedha sana na utajiri wa haraka lakini ni kinyme na mapenzi ya Mungu na
serikali njia yoyote ya kuktoa kwa harakaharaka sio njia nzuri
8.
Jifunze tabia ya kujiwekea akiba - uthamani wa mipango yote ya utafutaji wa
mali unakamilisha sio kwa kile unachoingiza bali kwa kile uachoweka akiba
unaweza kuweka asilimia kumi ya mapato yako kila mwaka na ukafanya hivyo hata
kwa miaka 30 na kwa kufanya hivyo utajikuta unafikia wakati wa kujilipa
mwenyewe wengi hufikia hatua ya kuwas wazee wakiwa masikini kwa sababu ya tabia
ya kuto kujiwekea akiba na kujilipa mwenyewe.
9.
Beba jukumu la maswala ya uchumi wako wewe
mwenyewe – moja ya njia
inayoonyesha ukomavu ni uwezo wa kubeba majukumu yako wewe mwenyewe “Blame
mania”Badala ya kulaumu wengine kwa sababu ya umasikini ulio naoni lazima
ukubali kujilaumu mwenyewe, kama hujali swala la kujishughulisha na fedha wewe
mwenyewe fedha zako zitawafanyia kazi wengine.
10.
Jifunze kukataa madeni – siku zote anayekopa ni mtumwa way eye
akopeshaye alisema mfalme sulemani,Moja ya maadui wakubwa sana wa uchumi na
maendeleo ya kifedha ni madeni, kuna falsafa
ambayo imeenea duniani siku
hizi kwamba mtu atumie fedha za mtu
mwingine “Other peoples money” OPM, kwa kweli hii ni hatari sana kwa maendeleo
yako ya kiuchumi yaani kuwa na madeni, ziko sababu nzuri zinazoweza kukulazimu
uwe katika Deni lakini kwa ujumla sio
vema sana kuwa na madeni madeni hupunguza kiwango chako cha maisha yaani unafanyika masikini, endapo itakulazimu
kufanya hivyo tafuta mikopo yenye masharti nafuu, Endapo unalazimika kukopa
lazima ujiulize maswali ya msingi yafuatayo ;-
§ Je
ninaweza kulipa deni hilo keshi
§ Je ninaweza kulipunguza katika siku chache
zijazo?
§ Je lina
msaada wa kiuchumi na manufaa kwako?
11.
Wekeza kwa ajili yako - Kanuni
hii inataka uhakikishe kwamba fedha yako haifanyi kwaajili ya wengine bali
kwaajili yako, sio tu ifanye kazi kwaajili yako lakini itumike kwa hekima
kukunufaisha, endapo utatoa fedha zako zitumike na wengine itakupasa
kuhakikisha kuwa wanapokurudishia unafaidika na faida sawa na wakati
unapokwenda shule unatoa fedha unapata elimu ama unaweza kuwa na biashara yako
mwenyewe ukaingia gharama kuifanya kisha
ukafaidika na faida zake zote wewe mwenyewe
12.
Usifungiwe nira pamoja na wasioamini – 2Koritho 6:14-18 Kwa wale wanaojishughulisha
na maswala ya uchumi wanapaswa kufahamu kuwa hwapaswi kufungiwa nira na
wasioamini, hii hujumuisha maswala ya uchumba, ndoa urafiki wa Karibu vyama vya
siri na hatimaye Biashara uhusiano wetu na watu wasiookolewa unaweza kuwa katika
maswala ya ujenzi wa jamii na uchumi na katika kuwaonyesha upendo wasioamini
ili kwamba wapate kuokolewa, uhusiano wa Karibu na wasioamini unaweza kuathiri
uhusiano tulionao na Kristo, mchangamano huo sio wa kukutenga kabisa
ulimwenguni bali ni wa kujihadhari na
mfumo wa uovu wa ulimwengu na makubaliano na shetani kwa namna moja au
nyingine tunapofanya biashara na watu wasiomcha Mungu ni rahisi kujikuta
tukiingia katika matatizo yaliyo kinyume
na mpango wa Mungu.
Tunapohitimisha
somo hili kumbuka Zaburi ya 23 1;-6
Bwana
ndiye Mchungaji wangu
Sitapungukiwa
na kitu,
Katika
malisho ya majani mabichi hunilaza
Kando
ya maji ya utulivu huniongoza,
Hunihuisha
nafsi yangu na
Kuniongoza
Katika
njia za haki Katika njia za haki kwaajili ya
Jina
lake.
Naam
nijapopita kati ya bonde la uvuli wa mauti
Sitaogopa
mabaya
Kwa
maana wewe upo pamoja nami
Gongo
lako na fimbo yako vyanifariji
Waandaa
meza mbele yangu
Machoni
pa watesi wangu
Umenipaka
mafuta kichwani
Pangu,
Na
kikombe change kinafurika
Hakika
wema na fadhili zitanifuata
Siku
zote za maisha yangu
Nami
nitakaa nyumbani mwa
BWANA
milele.
Ndimi Rev. Innocent Kamote
Mkuu wa Wajenzi mwenye hekima
