Tuta
jifunza somo hili kwa kuzingatia Vipengele vifuatavyo:-
· Jina la Bwana wakati kabla ya sheria
· Jina la Bwana wakati wa Nabii Musa
· Jina la Bwana wakati wa Manabii
· Jina la Bwana wakati wa Agano Jipya
Jina La Bwana wakati Kabla ya Sheria
Ni
muhimu kufahamu kuwa nyakati za kale kabla ya sheria ya Musa Jina la Bwana
Mungu wetu lilifichwa, ilikuwa ni siri kubwa sana ambayo haikuweza kufunuliwa
kwa kila mtu, kuna ushahidi wa kimaandiko kuwa watu wachache sana huenda
walilifahamu jina la Bwana Mungu wetu na kulitumia hata hivyo walilitumia mara
chache tu wakati wa kuabudu Mwanzo
4:25-26, baadhi ya wataalamu wa Biblia hudai kuwa Mstari huu unazungumzia
kuhusu kuabudu kwa wazi jambo ambalo halikuweko wakati wa Adamu Hata hivyo mimi
nina mtazamo tofauti kuwa Uzao wa Seth hawakulipuuzia jina la Bwana Mungu bali
ulikuwa ni uzao uliolitaja na kulitumia kwa wazi, ni imani yangu kuwa Adamu
alilijua jina hilo na Seth pia na Uzao wake jina hili lilihifadhiwa hata katika
kizazi cha Shem na huenda Ibrahimu alilijua na kulitumia katika Ibada Mwanzo 12:8 ni ushahidi ulio wazi kuwa
Ibrahimu alilijua jina hilo. Jina hili hata hivyo lilikua siri kuubwa sana.
Kulijua
jina la Mungu lilikuwa ni shauku kubwa sana nyakati za Biblia katika Agano la
kale inawezekana kuwa ni wazi kabisa
watu walisikia kua liko jina la Mungu na kuwa ukilijua na ukalitumia lina uweza
mkubwa sana lakini ilikuwa siri kuu kulijua jina hilo Yakobo alikuwa mtu wa
kwanza kumbana Malaika ili aweze kumwambia jina hilo hata hivyo hakufanikiwa Mwanzo 32:22-30, Musa alikuwa miongoni
mwa watu waliochunguza sana na kutaka kulijua jina hilo na mara alipokutana na
Mungu hili lilikuwa swali lake kuu na la kwanza, kwa ujumla Musa alitumia
ujanja sana kutaka Mungu amwambia jina lake Kutoka 3:13, kwa nini hawa walitaka kujua Jina la Mungu walijua
nguvu ya jina hili siri na utajiri uliomo katika jina hili na walitambua kuwa
jina hili lilikuwa ni siri mmo, Inaonekana kwa namna Fulani Mungu alimfunulia
Musa Jina hilo lakini kwa vila jina hilo ni siri Musa alilificha sana ni wazi
kuwa Mungu mara kadhaa alimfunulia Musa jina hilo nah ii inaonekana ni kwa
sababu huenda Musa aliendelea kudadisi sana akitaka kulijua jina hilo
Ø Kutoka
6:3
Ø Kutoka
33: 19
Ø Kutoka
34:5-6
Jina
hili ni jina lenye utukufu mwingi na ni jina lenye kuogopwa sana, Waebrania
walitambua jina hili kama jina takatifu sana na waliogopa kulitaja jina hilo
hovyo kiasi cha kulifanya likapotea Kumbukumbu
28:58-61. Uko ushahidi ulio wazi katika agano la kale ya kuwa mashujaa
wengi wa imani waliotenda mambo makubwa nay a kushangaza walilijua jina hilo na
kulitukuza 2 Samuel 22: 50-51. Daudi
alitabiri kuwa Mataifa yote yataleta utukufu kwaajili ya jina hilo na Kumuabudu
Zaburi 86;9.
Nyakati
za agano la kale watu walikatazwa kulitumia jina hili hovyo au kulitaja
pasipokuwa na sababu hii ikiwa ni pamoja na kutokuapa au kusema uongo au kuweka
nadhiri kwa jina hilo na kutokuitimiza Kutoka
20:7
Haikuruhusiwa
kulinajisi jina hili Walawi 18:21
Haikuruhusiwa
kulikufuru jina hili Walawi 24:16
Jina
hili linapaswa kutukuzwa Mathayo 6: 9
Kuna
faida nyingi sana zinazoambatana na Matumizi ya jina hili Zaburi 20:1-7 Kwaajili ya jina hili ni vigumu sana Mtu kuachwa na
Mungu kama analifahamu Mungu mwenyewe hawezi kukuacha kama unalijua jina lake 1 Samuel 12: 20 -22, Daudi aliweza
kuiondoa aibu ya Isarael dhidi ya Goliath mfilisti kwaajili ya Jina hilo 1 Samuel 17: 45-47.
Pamoja
na kujifunza mambo yote haya ya thamani kama mtu akilijua jina la Bwana Mungu
swali kuu linabaki katikati yetu lipi ni jina Halisi la Bwana Mungu wetu?
Yafuatayo ni majina kadhaa ambayo yanatumika au yametumiwa kumuelezea Bwana Mungu
katika mafunuo ya aina mbalimbalinyakati za agano la kale Mungu alijifunua kwa
Herufi nne tu YHWH (Yahweh), jina hili linasimama kumfunua
Mungu kama Mwokozi, hata hivyo kifurushi cha wokovu kina marupurupu Mengi sana
kwa msingi huo Mungu alijifunua kama mwokozi wa mazingira kadhaa ambayo kwa
hayo watu walimuita Mungu jina hilo
1.
ELOHIM
Jina ELOHIM ni lenye asili ya
Kiibrania ambalo hutafasiriwa Mungu anapojifunua kama Mungu Muumba Creator God
na kwa asili ni jila lenye uwingi hivyo lina uhusiano na Utatu wa Mungu jina
hili limetumika sana katika kitabu cha Mwanzo.
2.
YEHOVAH
Jina hili Yehova pia lina asili
ya kibrania na lilitokana na jina ambalo Mungu alijifunua kwa Musa kwa Herufi
kuu nne tu za Kiibrania cha zamani YHWH ambalo hutafasiriwa kama BWANA Hata
hivyo jina YHWH linasimama kutokana na shughuli za wokovu jina hili
lilibadilika kutokana na kukua kwa Lugha kwani wazee waliotafasiri Biblia toka
katika kiebrania kuja katika kiyunani waliweka Herufi za silabu zilizopelekea
jina hilo kusomeka YEHOVAH jina hili hata hivyo sio ufunuo kamili wa jina la
Mungu kwani haliwezi kusimama pekee hivyo liliunganishwa na sehemu ya wokovu
aliotoa Bwana kwa wakati na kwa watu maalumu mfano
YEHOVAH
– RAPHA – Kutoka 15: 26 Mungu
Mponyaji
YEHOVAH
– NISSI- Kutoka 17:8-15 Mungu
Bendera yetu
YEHOVAH
– SHALOM – Waamuzi 6:24 Mungu amani
yetu
YEHOVAH
– RA’AH- Zaburi 23:1 Bwana Ndiye
Mchungaji wangu
YEHOVAH
– TSDIKENU – Yeremia 23:6 Mungu
ndiye haki yetu
YEHOVAH
– JIREH – Mwanzo 22:14 Mungu
atatupatia
JEHOVAH
– SHAMMAH – Ezekiel 48:35. Mungu
yupo
3.
EL
Jina hilo la Mungu El lilikuwa na
maana hiyo tu ya Mungu iliyotumika pia nyakati za agano la kale ni jina ambalo
pia halikuwa na utoshelevu kwa vile kama Yehova halikuweza kutumika peke yake,
jina hilo lilitumika pia kwa kuunganisha El na neon linmgine mfano
El
– Elyon – ikiwa na maana ya MUNGU aliye juu sana Mwanzo 14:18 – 20
El
– Shaddai- ikiwa na maana Mungu mwenye kutosheleza Kutoka 6:3
El
– Olam – ikiwa na maana ya Mungu wa Milele Mwanzo
21:33
4.
ADONAI
Mungu pia alijifunua kwa jina la
Adonai wakati wa agano la kale jina hili kwa asili ya nkiibrania ni BWANA au
MWALIMU au mmiliki wa mashamba makubwa au mwenye serikali au utawala au mwenye
serikali linatumika kuzungumzia ubwana wa Mungu Sovereign Kutoka 23:17
Hata hivyo siri kuhusu jina hili
bado ilikuwa imefichwa
Jina la Bwana
wakati wa Manabii
Bado
kwa Muda mrefu watu walikua na kiu ya kutaka kulijua jina la Mungu iliaminika
kabisa kuwa kulijua jina la Mungu kungeweza kutatua kabisa mateso na matatizo
yaliyoweza kuisumbua jamii walitambua kuwa kulifahamu jina la Mungu sio tu
kungeleta ulinzi na usalama kwao lakini pia kungesababisha kuwashinda adui zao Isaya 7:14 Ishara ya ushindi dhidi ya
adui ilitolewa kuwa ni kuzaliwa kwa motto wa kiume ambaye angekuwa anaashiria
kuwa Mungu yuko pamoja na wanadamu ni wazi kuwa nabii Isaya alionya kwa wazi
kuwa Masihi angezaliwa na kuwa yeye anabeba majina yote ya Mungu lakini
angezaliwa kama aina binadamu na kuishi nasi na kututambulisha jina hivyo
majina yote ya Mungu sasa yangeweza kupatikana kwa jina moja tu ndani ya Mtoto
tutakayepewa sisi wanadamu angalia Isaya
9:6-7
Isaya 9:6-7 ni kifurushi kamili cha wokovu
ambacho Isaya anakiona lakini anashindwa kupata wazi kabisa jina la Mungu
ingawa anayaona yote ni wazi kuwa ukiichunguza mistari hii utaona Mungu
anatajwa kama
Mungu mwenye nguvu – El shaddai
Mungu wa Milele – El Olam
Mfalme wa Amani – Jehovah Shalom
Uweza wa kifalmeUtawala na
Nguvu – Adonai
Utawala wa haki – Tsdekenu
Kuustawisha - Yire
Kuusimamisha – Rapha
Bwana – aliyeko aliyekuwako na
atakayekuwako Niko ambaye niko
Isaya ni kama
anaonyesha ya kuwa Mungu ambaye amejifunua kwa namna nyingi na kwa majina mengi
akiokoa katika mazingira mbalimbali atakwenda kujidhihirisha katika namna moja
au kwa jina moja litakalokuwa na utoshelevu kwa wanadamu, Naye nabii Yoel
anathibitisha kuwa wakati Fulani Mungu angeachilia Roho wake kwa watu wote
wenye mwili katika wakati huo Mungu atafanya mambo makubwa na kuwa kila
atakayeliitia jina la Bwana ataponywa Yoel
2:28-32,Mungu aliwaficha manabii kuhusu mambo haya kwa ajili ya nyakati
zetu 1Petro 1: 10-12.
Jina
la Bwana wakati wa Agano jipya
Agano jipya ni
habari njema kwa watu wote duniani ni habari kuhusu maisha na mafundisho ya
Bwana wetu Yesu ni wakati ambao Mungu alitimiza ahadi zake alizonena kwa vinywa
vya manabii hii inadhihirika pale malaika alipoleta habari njema ya kuzaliwa
kwa motto wa kiume, Malaika alikuja na jina maalumu yaani YESU jina hili
linatimiza wazi unabii ya kuwa huyu ndiye Mungu pamoja nasi ni wazi kabisa kuwa
jina hili linabeba wokovu wote wa mwanadamu unaohusu kusamehewa Dambi na
mahitaji mengine Mathayo 1:20-23. Ni
wazi kuwa Jina hili ni jina la Mungu na yesu mwenyewe aliweka wazi kuhusu hilo Yohana 17:11-12, jina Hili Yesu ni jina
lenye asili ya kiyunani lakini likitokana na asili ya kiibrania “Ye-ho-shua” au “Yesa” Kwa kiyunani Ieosus au Jesus kwa Kiingereza jina hili lina
maana ya Mungu mwokozi au Mkombozi ni
wazi kabisa jina hili kwa kiibrania ndio Yoshua ni wazi kabisa kuwa Musa
alilijua jina hilo na kusudi lisisahahulike aliliweka kwa mtumishi wake
mwenyewe aliyeitwa HOSHEA Musa aliliweka jina hili kwa Mtumishi wake muaminifu
ambaye pia angekuja kuwa mrithi wake na nabii ajaye baada yake Hesabu 13:16 jina Hoshea lilikuwa na maana ya wokovu
lakini jina Yoshua lina maana ya WOKOVU WA MUNGU jina hili ndilo jina la YESU
ni jina ambalo limeinuliwa juu kuliko majina yote Paulo mtume analiona wazi
katika ulimwengu wa kiroho na ufunuo aliopewa kuwa hili sasa ndio jina la Mungu
wetu Wafilipi 2:9-11 Jina hili
linaashiria kuwa Mamlaka na cheo cha Yesu Kristo kipo juu zaidi.
·
Kila
atakayeliitia jina hili ataokoka Matendo
2:21, Warumi 10:13.
·
Hakuna
jina lingine tulilopewa litupasalo sisi kuokolewa kwalo isipokuwa jina hili Matendo 4:10-12
·
Jina
hili liko juu kuliko majina ya malaika wote Waebrania 1:4.
·
Ukiomba
lolote kwa jina hili utapata Yohana
16:23-24.Yohana 14:13-14
·
Asiyeliamini
jina hilo atahukumiwa na kuukosa Uzima wa milele Yohana 3:16-18
Jina la Yesu
lilipoanza kutumika lilileta athari kubwa sana nyakati za Karne ya kwanza na
kuufanya ulimwengu wa wakati huo kutaharuki, viongozi wa dini za kiyahudi
waliwaonya sana mitume kuacha kulitumia jina hilo mara moja kwani lilikuwa
limeleta mapinduzi makubwa na kuathiri dini zao Matendo 4:5-20, 5:17-33, kumbe ukitaka kuuudhi ulimwengu wa kidini
na upinzani wa kiibilisi tumia jina la Yesu, Fundisha kuhusu Yesu hubiri kuhusu
Yesu. Matendo 8:4-13,
Rev. Innocent Kamote Mkuu wa wajenzi mwenye Hekima
ikamote@yahoo.com
0718990796
0784394550
Hakuna maoni:
Chapisha Maoni