A.
Mwandishi wa kitabu cha Hosea.
-
Alikuwa Nabii kwa Israel katika Dakika za
mwishoni kabla kidogo sana Israel kuanguka katika mikono ya waashuru mwaka 722
K.K
-
Ni Nabii maarufu kama Nabii wa Upendo na
uaminifu jina lake Hosea ni la Kiebrania Hoshea ambalo maana yake ni wokovu au
msaada,jina kama Yoshua na Yesu yanatokea katika mzizi wa jina kama hilo.
-
Ni wazi kuwa Hosea alikuwa Mwiisrael
alizungumza kama ndugu na aliyataja mataifa kama Lebanon,Tabori, Bethel na
Samaria
-
Baadhi ya wasomi wanaamini kuwa alikuwa na
asili ya ukuhani kutokana na kutaja kwake maswala mengi yanayohusiana na
ukuhani
-
Alikuwa na Mambo mengi ya kukatisha tamaa
aliyokutana nayo katika familia yake, Huduma na hali halisi ya Taifa lake.
-
Hosea anazungumza na kuonyesha kwa nguvu
upendo wa Mungu kwa Israel licha ya kuwa na uovu mwingi, Dhuluma, mateso,
udanganyifu, Rushwa, kukosa uvumilivu, ulevi na maisha ya anasa, Mungu
aliwataka warejee kwake.
B.
Tarehe ya uandishi wa kitabu cha Hosea.
Inakisiwa
kuwa kati ya Mwaka wa 750-725 wakati wa utawala wa Uzzia, Jothamu, Ahazi na
Hezekia Mfalme wa Yuda na Yeroboamu ii mfalme wa Israel Inaonekana Nabii
ananukuu Wafalme wa upande wa Yuda kwa sababu kwanza alikuwa anaamini kuwa
walikuwa wafalme wa kweli na warithi halisi wa kiti cha enzi cha Daudi pili
wafalme wengi wa Israel waliomfuta Yeroboamu wa ii walioishi muda mfupi sana na
kuuawa hivyo huenda majina mengi yangeorodheshwa mfano ni orodha hii ifuatayo;-
Utawala wa wafalme wa Israel
2Falme 14-18
Yeroboamu
|
Miaka 41
|
2 Falme 14;23-29
|
Alikufa
|
Zekaria
|
Miezi 6
|
15;8-12
|
Aliuawa
|
Shalumu
|
Mwezi 1
|
15;13-15
|
Aliuawa
|
Manahemu
|
Miaka 10
|
15;16-22
|
Alikufa
|
Pekaiya
|
Miaka 2
|
15;23-26
|
Aliuawa
|
Peka
|
Miaka 20
|
15;27-31
|
Aliuawa
|
Hoshea
|
Miaka 9
|
17;1-41
|
Alifungwa.
|
Mwisho wa utawala wa Israel wakachukuliwa
utumwani Ashuru
-
Watu wa Israel walikuwa wamekataa kurudi kwa Mungu
Pamoja na mahubiri ya Nabii Amosi na matokeo hali ilizidi kuwa mbaya
-
Badala ya kumrudia Mungu watu waliendelea kuwa
waasi huku wakiwaua wafalme wakifanya mapinduzi kwa mapinduzi Mafalme Tiglath –
Pileser wa Ashuru aliishinda mashariki ya kati na kupanua mipaka yake mpaka
Misri na mataifa yoote yaliyotawaliwa
yalitakiwa kulipa kodi kwa waashuru
-
Syria na Israel waliamua kuishambulia Yuda kwa
sababu walikataa kuungana nao katika kuasi kulipa kodi kwa Ashuru
-
Hivyo Mfale Hoshea aligoma kulipa kodi na akaomba
msaada Misri kuungana nae katika kujitoa chini ya utawala wa Waashuru jambo
hili lilisababisha uvamizi wa majeshi ya waashuru huko Israel na kuwahamisha
ambapo Hoshea mfalme aliwekwa kizuizini.
C. DHAMBI
YA ISRAEL ZILIKUWA SURA YA 4-10
Kukosa maarifa ya kumjua Mungu Hosea 4;6,11
Kiburi 5;5
Kutokuridhika 6;4
Udunia na kuwa kama mataifa 7;8
Rushwa 9;9
Kurudi nyuma 11;7
Kuabudu sanamu 13; 2,4;11-12.
D. Upekee wa kitabu cha Hosea na ujumbe wake.
-
Hosea ni mojawapo ya kitabu kirefu ukilinganisha na
vingine katika Manabii wadogo na kinakaribiana kidogo na cha Zekaria
-
Ujumbe wake unawezekana ulitolewa kwa muda mrefu
kiasi kwani kitabu kinaonyesha Upendo wa Mungu kwa Taifa lisilo na uaminifu la
Israel na kinatumia maisha ya Mwandishi yaani Nabii Hosea kama mfano hai wa
jinsi Mungu anavyojisikia kuhusu watu wake
-
Hosea anaonya
juu ya hukumu inayokuja ambayo inaweza kuepukika kwa kumrudia Mungu tu
E. Mstari mkuu na mistari ya Msingi.
-
Kiini kikuu cha kitabu hiki ni Pendo la Mungu kwa
Israel na hukumu dhidi ya dhambi
2;
19, 4;1, 4;6, 6;6, 7;8, 8;7.
F. Mgawanyo wa kitabu cha Hosea
-
Zinaa ya Israel ilikuwa ni kukosa uaminifu kwa
Mungu sura ya 1-3
-
Hoja za kinabii kutokumcha Mungu na hukumu ijayo
isiyoepukika 4-13
-
Kuamini kwa Israel na kusamehewa sura ya 14;
G. Mchanganuo wa kitabu cha Hosea
a. Familia
ya Hosea na Israel sura 1-3
i.
Mungu alimuagiza Hosea kuoa mwanamke kahaba hata
hivyo kuna mjadala wa kitheolojia kuhusu ukahaba wa mke wa Hosea kuwa ulikuwa
ni ukahaba wa aina ipi Zinaa au kuabudu miungu ambako nako kuliambatana na
ibada za zinaa? Katika Israel wazinzi walipigwa mawe je ni zinaa ya aina gani?
ii.
Mungu alitaka kuwafundisha Israel kitu kwani walikuwa wazinzi kiroho na Hosea
alikuwa ndio somo lenyewe
iii.
Mungu huihesabu tabia ya kuabudu miungu kama zinaa
ya kiroho na kwa kuwa Hosea alikuwa mwaminifu kwa mkewe Gomeri ambaye Yeye hakuwa
mwaminifu ndivyo na Mungu alivyokuwa mwaminifu kwa Israel.
iv.
Hosea aliwaita wanawe majina yaliyokuwa yakiashiria
unabii.
1. Yezreel
jina hili lilikuwa na maana ya kuwa Mungu “ametawanya au Muangu atapanda” hii
ilikuwa ni kwa ajili ya kuwakumbusha watu wa mji wa Yezreel juu ya mauaji
yaliyofanyika Yehu alipokuwa mfalme,Yehu aliagizwa na Mungu kuwashughulikia
watoto wa Ahabu lakini aliwashughulikia zaidi ya kiwango kwa sababu ya ubinafsi
aliwaua watoto70 wa Ahabu huko Yezreel, Mungu alimwambia Yehu kuwa wanawe
kizazi cha nne watamiliki kiti cha enzi, Yeroboamu wa pili alikuwa ni uzao wa
tatu na Zekaria mwane ndipo unabii ulikuja kutimia 2Falme 10;30,1-8,Zekaria
alitawala miezi sita tu kisha akauawa
2. Lakini
hata Hivyo Yezreel walikuwa na ujumbe mzuri pia
kuwa Mungu hupanda 1;45 yaani pamoja na kuwa wana wa Israel
walichukuliwa mateka utumwani Mungu angewarejeza tena katika inchi yao
3. Lo-Ruhama
1;6-7 mtoto mwingine wa Hosea jina hili maana yake Hakuna rehema
4. Lo-Ammi
maana yake sio watu wangu 1;8-9 majina haya mawili yanatufundisha na
kuwakumbusha wana wa Israel na Gomeri juu ya dhambi zao na jinsi walivyolivunja
agano lao na Mungu
v.
Kwa mujibu wa sheria ya Musa wazinzi walitakiwa
kuuawa kwa mawe lakini Hosea alimpenda mkewe na Mungu aliipenda Israel hivyo
Gomeri na Israel walikuwa wanapewa Muda ili kwamba waweze kubadilika lakini
haikuwezekana na hivyo talaka iliwakumba wote
vi.
Mwishowe Hosea aliamua kumrudia tena mkewe na Mungu
alikusudia kuwarejeza tena Israel matukio haya yana mambo ya kutufundisha sisi
wa kizazi hiki cha leo
vii.
Kwa ufupi sura ya 1-3 Inazungumzia maisha ya
kielelezo ya Nabii Hosea ambaye anamwakilisha Mungu Hosea alimuoa mwanamke kahaba anayefanya
zinaa kwa sababu hatosheki na mume mmoja hatosheki ashiki zake ni Malaya
anafanya zinaa pia kwa ajili ya kupata faida mapato, Huyo ni Gomeri mke wa
Hosea anayeiwakilisha Israel, Baada ya kuwa amezaa watoto watatu alimwachia
Hosea watoto hao na kwenda kuishi na mwanaume mwingine, wanaume wengine
wakamgombea na ikalazimu wamuuze mnadani ndipo Hosea akamnunua kwa upendo akamrudisha nyumbani.
b.
Ujumbe
wa Nabii Sura ya 4-14
i.
Kuanzia sura ya nne hadi ya 14 Nabii analeta mashtaka
ya Mungu kwa wana wa Israel
1. Anaonyesha
jinsi ambavyo hakuna rehema, Hakuna kweli, hakuna kumjua wala kumjali Mungu
katika Israel
2. Kwa
kusudi walijiingiza katika Ibada za sanamu na kuabudu miungu mingine
3. Nabii
anatoa wito wa kutubu lakini Israel wanakataa na kuendelea na dhambi zao
ii.
Kwa kukataa kwao kutubu Nabii analeta ujumbe wa
adhabu kwao anaitabiria Samaria kuanguka na Yuda pia wataadhibiwa
iii.
Mwisho Nabii anatabiri kurejezwa upya kwa Yuda na
Israel kuwa taifa moja na nchi moja na kuwa baadae watamtafuta Bwana Mungu wao
na Daudi mfalme wao bila shaka huu uatakuwa wakati wa utawala wa miaka 1000 ya
Kristo Duniani.
Hakuna maoni:
Chapisha Maoni